72
Wanneer de zon in de tekens libra en scorpio staat, dan
bedraagt het verschil tussen de maximum en minimumperiode
van de maancyclus 5,4 met een middelbare fout van 1,7
en is dus 3,2 maal zo groot als deze middelbare fout. De waar
schijnlijkheid dat een dergelijk verschil nog door toevallige
variatie veroorzaakt wordt, is al zeer gering er wordt in de
regel geen rekening meer met die kans gehouden en men
neemt het verschil als reëel verschil aan.
Natuurlijk is hiermede nog geen causaal verband aange
toond tussen de positie van de maan en de regenval te Vlis-
singen in dat tijdperk. De maancyclus kan zo nauwkeurig
overeenstemmen met een cyclus met geheel andere oorzaken,
die in werkelijkheid voor het verschijnsel verantwoordelijk zijn,
dat het daardoor lijkt of de maan het verschil veroorzaakt.
Men kan niet, zoals in de biologie meestal wel het geval is,
door experimentele onderzoekingen, wetenschappelijke zeker
heid verkrijgen omtrent de causale invloed van bepaalde
factoren.
Een gemiddeld verschil van 5,4 regenvrije dagen tussen
ongeveer de periodes van toe- en afnemende maan is ook op
zich zelf niet van zoveel practisch belang. Het wettigt echter
zeer zeker nadere onderzoekingen in die richting ook voor
andere waarnemingsstations en voor andere weersfactoren.
Voor de beide opvolgende maanden September en October
kan het slechts een onbelangrijk verschil geven of men de
lengtepositie van de maan, of de stand ten opzichte van de
zon, dus de maanphasen in aanmerking neemt.
Wanneer wij in het onderhavige geval de cyclus voor Oc
tober, 1 teken of 30 graden verschuiven ten opzichte van de
September cyclus, dan houden wij met de maanphase rekening
in plaats van met de lengtepositie.
In dit geval wordt echter het verschil tussen maximum
periode en minimum periode nog iets kleiner en bedraagt
slechts 5,0% in plaats van 5,4'%. Dit is geen verschil van
betekenis en geeft dus geen aanwijzing of de ligging van
maximum en minimum meer met de lengtepositie in verband
staat, of meer door de maanphasen beïnvloed wordt.
De mogelijkheid is ook niet buitengesloten, dat beide fac
toren invloed uitoefenen. Men kan trouwens ook denken aan
de mogelijkheid dat het niet de lengtepositie, doch de decli
natie van de maan is die invloed uitoefent. Er wordt behalve
invloed van de maan op het weer ook wel een sterke invloed
aan constellaties van de planeten toegekend.
