50
carrière meer afwisselend dan gelukkig kan worden genoemd.
Maar uit al de plaatsen, waar hij heeft gewerkt, Brazilië, Dom
burg, Middelburg en Essequibo, liet hij ons werkstukken na,
die van zijn kartografisch vermogen een uitnemende indruk
geven.
De Monumenta geographica van dr F. C. Wieder (p. 97)
brengen de mededeling, dat in de Nationale Bibliotheek te
Wenen vier ms kaarten van Brazilië worden bewaard, waar
van één, afbeelding van de drie steden „Olinda de Phernam-
buco, Mauritsstadt ende Reciffo" weergevend, gemaakt door
Cornelis Golyath, kaartmaker van Johan Maurits van Nassau,
op schaal van 300 Rijnlandse roeden 14 mm 1 c. 77500),
,.ende nu door denselven verrijckt met de forten ende retren-
chementen der rebellen Portugesen, die deselve in maniere
van belegeringe hebben gemaeckt, met de defensiën van d'onse
tegen deselve, a° 1648". De mededeling is waardevol, maar
het jaartal kan niet juist zijn. Want Johan Maurits verliet in
Mei 1644 Brazilië, terwijl wij boven uit Goliaths leven zagen,
dat hij in 1648 al lang in Walcheren zat. Maar in hetzelfde
jaar verscheen, met ietwat gewijzigd opschrift, een gravure
van deze kaart bij Claes Jansz. Visscher te Amsterdam14).
De enige aannemelijke verklaring der ogenschijnlijke moeilijk
heid zal nu zijn dat Goliath in 1648 zijn uit Brazilië meege
bracht handexemplaar heeft bijgewerkt („ende nu... verrijckt
met de forten" enz.), toen Visscher haar in het vredesjaar
wereldkundig wilde maken. Wij mogen dus aannemen, dat
Goliath in het begin der jaren '40 in Brazilië als kaartmaker
werkzaam is geweest. Of ook een of meer der andere kaarten
van zijn hand zijn, is zonder raadpleging der originelen niet
uit te maken. Dr Wieder zegt van de kaart van Antonio Vaz
en Recife in kleuren, in tegenstelling van de andere, die in
gewassen inkt is gedaan slechts it agrees with the corres
ponding part of the foregoing map by Golyath.
Misschien kan een diepgaand onderzoek in de archivalia
der W.I.C. over Brazilië over Goliaths werkzaamheid aldaar
wat opleveren. Maar noch bij de auteurs, die vroeger daaruit
geput hebben, noch bij hen, die er zich thans in hebben ver
diept, was hierover iets te vernemen. Zijn kaart is in ieder
geval op het Algemeen Rijksarchief niet bewaard.
14) F. Muller. Ned. Historieprenten no. 1966 A; Atlas van Stolk
no. 1967. Gereproduceerd in de addition van Mullers Remarkable maps.
