7 ciale positie in de economische geschiedenis van Nederland ingenomen. De bewoners van haar rivale Vlissingen, waarin wij meer de maritieme grootheid der Gouden Eeuw de Evertsen's, de Banckert's, bovenal Michiel Adriaensz. waarderen, dankten inderdaad aan de kaapvaart in die tijd zo niet hun roem, dan toch hun welvaart, al zouden wij niet gaarne beweren dat tweederde der Vlissingers van de „vrije nering" bestond. En Vere, dat alleen al om zijn Schotse stapel een unieke plaats onder de Zeeuwse zowel als onder de Nederlandse steden bekleedt, heeft als trouwe onderdaan van zijn markies sinds 1581 de prins van Oranje daarnaast ook in politicis een bijzondere positie ingenomen gesecon deerd door die andere „markiezenstad", Vlissingen, heeft het, als wekker van het herstel der Oranje-stadhouders in de waardigheden hunner vaderen, zelfs meer dan eens de gang der landsgeschiedenis helpen beïnvloeden. Hoewel Goes ook aan andere kanten van het economisch leven deel heeft gehad in de 15e eeuw bloeide er de laken industrie, in de 16e de pannering was het zijn van markt centrum toch door de eeuwen heen zijn belangrijkste functie als hoofdplaats van het bloeiende Zuid-Beveland stelde het zich voor de landbouwbelangen kampioen. Reeds in de jaren na de Opstand verdedigden de leiders van deze stad thans het centrum der Zeeuwse landbouworganisaties bewust de belangen van de landelijke stand, met name tegenover die van het handeldrijvende Walcheren. Wanneer wij met een enkel woord de aard van Zeeland's tweede stad moesten aangeven, zouden wij wat verlegen staan. Ongetwijfeld had Zieriksee in de Middeleeuwen als handels stad zekere betekenis, als enige in het bezit van een „vitte" factorijop het haringrijke Schonen onder de Zeeuwse steden zelfs een unieke betekenis, en ook later was de visserij er niet zonder belang. Maar aan de grote ondernemingen naar Oost en West, die de Walcherse steden in de Gouden Eeuw, en ook nog in de 18e, zo n grote vlucht gaven, had het geen deel. Zijn triomfen vierde het, zoals het rijmpje aangeeft, toen meer op intellectueel gebied, al valt het moeilijk er bepaaldelijk uitstekende pleitbezorgers aan te wijzen. Kan het verwonderen dat het dan ook Zieriksee is geweest dat, door het legaat van mr Pieter Mogge van Renesse, bijna de eer heeft genoten een Zeeuwse academiestad te worden Wat, tenslotte, Tolen betreft, in de Middeleeuwen van belang zowel om de geschiedenis van zijn heren als wegens zo bij uitstek Zeeuwse neringen als de meekrapcultuur en de

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1954 | | pagina 17