20
kronkelig was en verlandde, een nieuw havenkanaal te graven,
recht naar zee, dat tot 1816 de stad heeft gediend x); in 1540
werden de binnenhavens vergroot en daarna de stad aan de
zuidoostzijde de huidige Kinder- en Korendijk uitgebreid
en versterkt door Italiaanse ingenieurs, o.a. Alessandro Pas-
qualini. Een ordonnantie op het beleid en de uitoefening der
justitie werd in 1548 vastgesteld. Ook aan wat wij zouden
kunnen noemen het dagelijks bestuur over Zeeland kreeg de
hoofdstad, in 1544, haar deel toen de lopende zaken werden
opgedragen aan een commissie uit de Staten, bestaande uit
de prelaat, de zgn. Eerste edele en de magistraat der voor
naamste stad. In het bestuur van de polder Walcheren had
Middelburg, vertegenwoordigende zijn grondbezittende poor
ters, eveneens als een der drie staten 's lands zitting trouwens,
reeds in 1355 had het aandeel gekregen in het toezicht over
de dijkage daarvan. En ook de economische verhoudingen
ontwikkelden zich gunstig. Maar onbedreigd was Middelburg's
positie toch niet, en met name wierp de meer en meer groeien
de macht van de heer van Beveren, die Vere en Vlissingen
bezat en er naar streefde ten behoeve van deze zijn steden
aan de hoofdstad een deel van haar handel af te tappen, een
schaduw over haar geluk. Tot recht begrip daarvan is het
echter nodig, eerst de ontwikkeling der verhoudingen op
Walcheren te bekijken.
Reeds bij het bovenvermelde stadsrechtprivilege van 1254
had Middelburg zich de jurisdictie in en langs de Arne ver
zekerd, en voortdurend streefde het naar uitbreiding van zijn
rechtsgebied in 1498 strekte dit zich tot de Engelse (andere
naam voor de Walcherse of Arnemuidse) rede en het Vlakke
vóór Rammekens uit. Ook op andere wijze hield Middelburg
Arnemuiden onder de duim het hief er accijnzen en verbood
er een ieder een bedrijf uit te oefenen, tenzij poorter geworden
van de hoofdstad. In 1482 werd zelfs verboden er kraangoed
of koopmansgoed op te slaan dit moest binnen Middelburg
worden gebracht en er balans te houden. En toen in plaats
van het door de zee verzwolgen oude Arnemuiden een nieuw
dorp, aan de linkeroever der Arnemonding gelegen, was ont
staan (vgl. afb. 4) en men aldaar een haven begon te graven,
sloeg de schrik den Middelburgers om het hart. In 1493 echter
wist de stad van de heer van Vere, die daarmede een sterke
troef uit handen gaf, het ambacht Oosthoek in de parochie
1) Nog te onderkennen in het terrein ten W. van de Nieuwlandse weg.
