34
dig leven uiterst weinig bekend is, zich voorspoedig ontwikkeld;
in de volgende eeuwen werd zij een geweldige macht, wereld
lijk zowel als geestelijk. Het collatierecht en vooral haar toe
nemend grondbezit, in het bijzonder op Walcheren met
name onder Oostkapelle. waarvan de abt ambachtsheer was
en waar hij, reeds in 1275, het kasteel Westhove in eigendom
had breidden haar machtspositie zeer uit. Tot in Holland,
met name het Westland, strekte haar invloed1). Aan haar
grondbezit was het te danken, dat haar hoofd (de prelaat) lid
was der Staten, waarvan hij aanvankelijk als ambachtsheer
deel uit maakte, en, door het dijkgraafschap van de Vijfam
bachten, van het bestuur over Walcheren, in welke functies
hij grote invloed uitoefende. Ook in de Staten-Generaal werd
hij wel geciteerd.
Vele en daaronder ongetwijfeld belangrijke abten hebben in
de loop der eeuwen de Abdij bestuurd slechts van enkele
hunner is wat meer bekend dan de naam. Een uitzondering
mag worden gemaakt voor Maximiliaan van Bourgondië en
Nicolaas de Castro. De eerste, abt van 1518 tot 1535, bastaard-
kleinzoon van Filips de Goede, bracht niet alleen de grote
naam van zijn geslacht aan de Abdij, doch heeft als maecenas
een rol gespeeld hij protegeerde Jan van Mabuse, wiens kruis
afneming de Koorkerk sierde tot de brand van 15682), en zal
als bouwheer van de nieuwe reefter thans Statenzaal en
misschien van de kruisgang mogen worden beschouwd. Nico
laas de Castro, in 1559 tot abt gekozen, werd in 1561 tot bis
schop benoemd toen de Abdij bij de instelling der nieuwe
bisdommen, waartoe de Paus op verzoek van Filips II had be
sloten, werd geïncorporeerd bij de mensa episcopalis van de
bisschop van Middelburg. Maar hij, die voor haar bouwge
schiedenis grote betekenis heeft gehad, was niet alleen de eer
ste, doch ook de laatste fungerende bisschop van Middelburg.
Toen hij in Mei 1573 stierf 3) werd de stad reeds bijna een
jaar belegerd door de troepen van de Prins van Oranje, aan
wie zij zich negen maanden later overgaf. Het lot van het aloude
1) Ook in Vlaanderen bezat zij grond, o.a. waarop in 1468 het stadje
Middelburg, naar zijn plaats van vestiging genoemd, werd gebouwd.
2) Dat ook een schilderij van Rogier van der Weyden hier werd
aangetroffen, zoals Swaving, Catalogus Sted. Museum van Oudheden te
Middelburg (1910) p. 31 zegt, is onjuist; het stuk hing in de kerk van
Middelburg in Vlaanderen.
3) Na het overlijden van De Castro nam de vicaris Jan van Strijen
de functie waar hij werd in 1575 tot bisschop benoemd en in 1581 als
zodanig te Namen gewijd, doch heeft zijn zetel nooit kunnen innemen.
