52
gen, die het Oranjehuis in Holland had ondergaan toen wier
pen de gebeurtenissen van 1795 haar schaduwen vooruit.
Niet langer twee regentenklieken wisselden elkaar, als tot
dien, af op het kussen, waarbij het lagere volk als gangmaker
voor de overwinnende partij fungeerde zonder enig resultaat
voor eigen positie. Thans trad de opkomende burgerij, georga
niseerd in de partij der Patriotten, sinds 1785 geschoold in
het exercitie-genootschap Luctando emergentes onder leiding
van dr Lucas van Steveninck, ten tonele. Hun getal was nog
maar klein en voorshands waren zij in het defensief nog niet
zouden de demokraten in het bezit komen van het stadhuis,
dat kort daarvoor onder leiding van Coenraad Kayser zijn
laatste uitbreiding met de in 1940 verloren neo-klassieke
gevel had ondergaan. In de nacht van 30 Juni op 1 Juli
1787 plunderde het grauw, dat ook vroeger steeds op de bezit
tingen der regenten zijn woede had gekoeld, niet minder dan 24
huizen van burgers, die als Patriotten bekend stonden. De
burgersocieteit de Unie en het genootschap van de wapen
handel werden ontbonden dr van Steveninck en de andere
Patriotten vluchtten naar het buitenland. Maar nog geen acht
jaar later keerden zij, zij het dan in het gevolg der Franse
troepen, in triomf terug. Een nieuwe periode in de geschiedenis
van het oude Middelburg brak aan. Maar voordat wij daarvan
het voornaamste vermelden, worde eerst in korte trekken het
economische en het culturele leven der stad geschetst in de pe
riode, die door deze gebeurtenissen voor goed werd afgesloten.
Het economisch leven.
Ook het economisch leven had na de Overgang spoedig
zijn loop hernomen. De wijnhandel herleefde al ras, en ook
in ander opzicht schenen de oude verhoudingen zich te willen
herstellen. In December 1576 vertoonden de Venetianen nei
ging zich in de stad te vestigen het volgend jaar verklaarden
de Spanjaarden er hun residentie te willen ,,continueeren", en
in de zomer van 1579 deden de Engelse stapelkooplieden po
gingen tot toenadering. Het meer en meer bedreigde Antwer
pen ontwijkend, vestigden de Merchants Adventurers tenslotte
in 1582 hun stapel, althans tot zekere hoogte, te Middelburg,
waar zij tot 1587 verbleven, om in 1598 volledig over te gaan
naar de stad, die tot 1621 formeel hun vestigingsplaats in de
Nederlanden zou zijn, maar die zij toen, en nu voor goed,
verlieten omdat oude klachtdaar voor hen geen vol
doende retouren te krijgen waren. En ook de Hanze was hier,
in 1604 en 1610, gevestigd. Tussen 1618 en 1620 is van rela-
