23
bedeeld. Maar deze, die ten aanzien van de voorgestelde
„eenicheyt" node zijn instemming had betuigd en slechts op
bijzondere voorwaarden medewerking had toegezegd inzake
zijn deelneming in het kapitaal, vooral zijn eigen handel op de
Oostkust van Afrika vindicerend, moet zich in de straffe
organisatie, die met de tot standkoming der V.O.C. was
geschapen, maar slecht thuis hebben gevoeld aan veel van
zijn grootse plannen werd nu de bodem ingeslagen. Zijn po
sitie was echter wankel, en in 1603 is hij uit Vere met de
Noorderzon vertrokken, als een meteoor slechts kort in de
handelsgeschiedenis der stad schitterend27). Maar ook de
band van de stad met de O.I.C. was niet zeer sterk. Van ge
bouwen is hier niets te bekennen en de bewindhebbersplaats
ging later verloren.
Minder schitterend, doch aanvankelijk beter gefundeerd was
Vere's positie ten aanzien der W.I.C. Een tiende van het in
Zeeland bijeengebrachte kapitaal, 132000 gulden, was hier
geparticipeerd, en ook bij de tweede compagnie (1674) lieten
de Verenaars zich niet onbetuigd. Dienovereenkomstig kwam
hun aandeel toe in de leiding. Terwijl het octrooi van 1621
aan Vlissingen en Vere samen de helft der bewindhebbers
plaatsen had toegedacht, werd door de Walcherse steden in
Januari 1624 overeengekomen dat zij samen zes der zestien
zetels zouden bezetten, terwijl van de drie tresoriers één van
Vlissingen of Vere zou zijn. Ook de deputatie ter vergadering
der XIX werd naar evenredigheid verdeeld, hetgeen eveneens
met de uitrustingen het geval was. Kort daarop werd tussen
beide kleine steden de concessie gedeeld in reden van 2:1,
daar men verwachtte dat te Vlissingen tweemaal zoveel kapi
taal bijeen zou worden gebracht als te Vere (in werkelijkheid
was het slechts ruim 199000 gulden). Ook aan het in 1657
ingestelde gemeenschappelijke beheer van Essequebo kreeg
de stad deel 28doch reeds in 1660 was zij niet in staat haar
portie in de kosten te betalen. Van besprekingen over pakhuis
ruimte horen wij geregeld sinds 1629, zonder dat echter over
de juiste ligging iets bekend is. Suiker, van Sao Tomé zowel
als later uit de West, werd daarin, naast bovengenoemde
andere producten, opgeslagen. In Afrika zowel als in Amerika
treffen wij Verenaars aan, ook buiten de Compagnie. In 1625
27) Ook een zo belangrijke figuur als Willem Usselinx heeft via Vere
zaken gedaan. In Mei 1609 scheepte hij daar 36 last oosterse rogge op
Lissabon af.
28) In het tien jaar later veroverde Suriname hadden twee Veerse
burgemeesters in 1669 samen een plantage.
