28
1751 voorgenomen herziening onzer handelspolitiek zou voor
de oude stapelpolitiek funest zijn geworden, ware zij ver
wezenlijkt. doch het plan geraakte van de baan. In 1760 werd
de stapel voor 20 jaar gecontinueerd, evenals in 1780 de
Schotse kolonie meest factors, d.w.z. lieden, die voor hun
landgenoten goederen in commissie namen schijnt toen op
15 personen te mogen worden gesteld. Toen de beginselen
der Franse Revolutie hier zegevierden, was het lot van de
stapel beslist. In 1796 nog voorlopig gecontinueerd, stelde in
1798 het bestuur van Zeeland aan de landsregering opheffing
ervan voor als onverenigbaar met de beginselen, die het Ba
taafse volk aanhing. Ondanks zwak protest van Vere werd
16 October 1799 het doodvonnis gestreken over de instelling,
die voor de stad ongetwijfeld, in feiten en in appreciatie, veel
voordeel heeft gebracht, doch die zich volkomen had overleefd.
Een poging, in December 1814 aangewend om herstel te
krijgen, werd door de regering als in strijd met de beginselen
der Grondwet afgewezen. De titel echter van conservator van
de stapel te Vere bleef, o kracht der traditie, hoewel nominaal
en verbonden aan het Britse consulaat te Rotterdam, bewaard
tot 1847 toe
Met de stapel verdween voor Vere het laatste restje der
oude handelsglorie, die in de 18e eeuw reeds deerlijk was
getaand in de 19e eeuw verzonk het stadje, dat eens een zo
belangrijk aandeel had in de Zeeuwse bedrijvigheid, in dit op
zicht tot volkomen onbeduidendheid. Duidelijker dan waardoor
ook blijkt dat uit het zielental. De bevolking, die in de bloeitijd
ongeveer 4000 had bedragen nog omstreeks 1700 waren
er 700 huizen, dus vermoedelijk ruim 3000 inwoners en nog
op het einde der 18e eeuw bijna 2000 beliep, heeft in de 19e
eeuw, met uitzondering van de tellingen van 1849 en 1869
(toen zelfs 1508) de 1000 zielen nooit overschreden38).
In de Franse tijd waren de nog grotendeels bestaande wallen
aangelegd, doch was ook de prachtige kerk volkomen ont
luisterd en eerst tot kazerne, daarna tot militair hospitaal in
gericht na het Herstel werd zij enige jaren tot provinciaal
bedelaarsgesticht bestemd, alsof men hiervan het heil voor
Vere verwachten mocht. Ook overigens was armoede er troef.
Twee calicotfabrieken gaven, in het midden der 19e eeuw,
aan 75 personen werk. De stad, die de zetel was geweest van
36) 1 Jan. 1954 bedroeg deze 1052 zielen.
