34
459% last, die in December 1542 in diverse schepen naar
La Rochelle en Bordeaux werden uitgevoerd, kwamen 255%
last voor Vlissingen, 166% voor Vere, en slechts 37% voor
Middelburg. Voor de uitgevoerde haring brachten zij wijnen
en andere waren terug, maar ook in ruimer verband ontwik
kelde zich de Vlissingse vrachtvaart, en uit de bronnen leren
wij een tamelijk levendig verkeer van Vlissingse schippers
tussen Engeland, Frankrijk en de Oostzeelanden kennen. Naar
Frankrijk brachten zij haring en zoutevis, waarvoor vrnl.
Rouaan de haven was in Bordeaux, La Rochelle en Nantes
haalden zij wijn en zout die ten dele naar Engeland werden
gebracht, ten dele naar de Walcherse stapel. De retourvracht
van dit land, waarheen zij ook producten der Oostzeelanden
brachten van 1562-1679 passeerde 138 maal een Vlissings
schip de Sont, meer dan een andere Zeeuwse stad bestond
uit bier, lakens en kolen. Ook voerden zij wijn uit de havens
van Spanje en Portugal naar Walcheren. En het was uit de
eenvoudige Vlissingse schippers dezer jaren Ewout Hendriks-
zone, Bouwen Ewoutszone, Jan de Moor e.a., dat na 1572
de eersten van de lange reeks der Zeeuwse en vooral Vlissingse
zeehelden zouden voortkomen. Daarnaast werd de Vlissingse
haven, zoals wij uit de Walcherse ankeragelijsten 7althans
na 1536 weten, ook door vreemde schippers bezocht, vrij veel
door Bretons, tussen 1564 en 1568 door opvallend veel Engel
sen, daarnaast ook door Hanzeaten, Fransen, Schotten en
soms zelfs door Spanjaarden of Portugezen. Al dat scheeps
verkeer8), en vooral de haringvaart, deden naar uitbreiding
der havenruimte uitzien en Maximiliaan van Bourgondië
(1541-1558), die de laatste heer van Vlissingen uit zijn huis
zou zijn, was er nog meer dan zijn voorgangers op uit zijn stad
daarbij te steunen9). In 1545 diende hij een verzoek tot het
graven van een nieuwe haven in, waartegen zich het privilege
verzette dat in 1536 door keizer Karei V aan Middelburg was
verleend en waarbij aan de eigenaars van ambachtsheerlijk
heden tussen Arnemuiden en Nieuw-Vlissingen het maken
van havens, kaaien of opslagplaatsen was verboden. Nog voor-
7) Rekeningen over betaald ankeragegeld. over 1431 1571, statistisch
verwerkt in Unger. Bronnen Middelburg III p. 817835.
8) Er dient ook op te worden gewezen dat Vlissingen in deze eeuw
de haven van afvaart is geweest van talrijke Bourgondisch-Oostenrijkse
vorsten van Filips de Schone tot Filips II, die van de Nederlanden naar
Spanje reisden.
9) De expansie der stad omstreeks deze tijd blijkt ook uit het feit dat
het aantal rechtdagen in 1548 van twee tot drie werd uitgebreid.
