42
besloten en een nieuwe haven gegraven, de Pottekaai, juist op
de plek waar zij destijds was geprojecteerd. Maar ook de stad
zelf werd door immigratie op grote schaal, o.a. van uit Door
nik, te klein (vgl. afb. 3 en 4)21). In 1583 en volgende jaren
werd zij uitgelegd naar het Oosten de middeleeuwse wal werd
nu de Walstraat, de Vlamingstraat ontstond. De bouw van een
nieuw stadhuis, navolging van het bekende Renaissance-paleis
van Antwerpen, werd in 1594 begonnen (afb. 222Toe
nemende expansie van het economisch leven maakte, tussen
1609 en 1614, verdere uitbreiding en het graven van nieuwe
havens nodig, nl. Oosterhaven en Dokhaven, tot dien stads
vest. Het achterste deel werd bestemd als „herberghe" om een
groot aantal schepen gelegenheid te geven de winter veilig
voor storm en ijsgang door te brengen, maar van de aanvang
af komt de benaming dok voor. Daar langs vestigden zich,
vooral aan de noordzijde, verschillende scheepswerven en lijn
banen. Tevens werden de vestingwerken uitgebreid en ver
beterd naar de plannen van Maurits' ingenieur Valkenburgh,
terwijl ook David van Orliens hieraan, in 1619, te pas
kwam 23In 1635 werd de beurs gebouwd.
In politiek opzicht beleefde Vlissingen in deze jaren even
eens bijzondere gebeurtenissen, die ver strekkende gevolgen
hebben gehad. De band nodus indissolubilis, zoals ook hier
op de bij de inhuldiging in 1581 uitgegeven strooipenning staat
met de Prins van Oranje, die de stad in 1574 een zo
belangrijke positie had gegeven en haar nadien zoveel mogelijk
had gesteund, werd nog hechter geknoopt toen hij, zo niet op
haar verzoek dan toch stellig volgens de wens harer burgers,
door aankoop der heerlijkheden Vere en Vlissingen ook haar
heer werd, en onder de Oranje-vorsten is dat tot het einde
der 18e eeuw zo gebleven, zonder dat evenwel van een conti
nuatie van het markiezaat als zodanig mag worden gesproken.
Bevreesd dat zij in vreemde handen zou komen en geens
zins ten onrechte, want Antwerpen, dat hierdoor invloed in de
Zeeuwse Staten hoopte te krijgen, wierp een begerig oog op
hetgeen als zijn voorhaven kon worden beschouwd, en ook
21) Kort na 1572 was een Waalse gemeente ontstaan, die oorspron
kelijk in een vertrek van het oude prinsenhuis, waarschijnlijk het oude
stadhuis, kerkte, van 1584 af op diverse andere plaatsen, om in 1635 een
eigen gebouw te krijgen. De gemeente kreeg in 1705 een tweede predikant,
doch ging in 1823 te niet.
22) Door het bombardement van 1809 is dit fraaie bouwwerk ver
loren gegaan.
23) In 1669 heeft Menno van Coehoorn, „deze stad passeerende", de
werken, die toen in verval waren, bezichtigd.
