68
Spanjaarden onder leiding van de Italiaan Scipio Hampi was
versterkt ter bescherming van Middelburg, werd tussen 1576
en 1583 deze fortificatie door de ingenieur Abraham Andries
uitgebreid en bevestigd en van poorten voorzien, doch ook
nadien wordt van werk hieraan melding gemaakt vooral in
het jaar 1597, toen een nieuwe poort werd gebouwd4). De
bevolking nam snel toe, ook hier door inkomelingen vooral uit
de Zuidelijke Nederlanden in de jaren 1590-1595 de helft
der nieuwe burgers zodat wij hier reeds in 1586 een Waalse
gemeente aantreffen, die echter geen lang leven heeft gehad 5).
Ook het economisch leven, bevrijd van de Middelburgse druk,
nam een hoge vlucht in 1580/1 treffen wij er weer Bartoe-
nen aan, die zout verkochten maar deze was slechts van
korte duur. De omstreeks de eeuwwende opkomende verzan
ding der rede, die in de loop der 17e eeuw tot de indijking der
Nieuwlandse polders zou leiden, beveiligde Arnemuiden tegen
de zee, doch maakte aan de ontluikende scheepvaartbeweging
een einde. Maar ook in ander opzicht werden de in 1574
gekoesterde verwachtingen deerlijk beschaamd. De jonge stad
was financieel zo zwak, dat reeds in 1578 de secretaris afstand
deed van zijn post daar de regering onmachtig was hem te
bezoldigen op het einde der 16e eeuw ging de stad onder
zware schuld, o.a. aan Vlissingen. gebukt. In 1607 wendde
het stadsbestuur zich dan ook tot Middelburg om een ..redelijk
accoord" te sluiten ook de Staten van Zeeland waren daar
voor, en in 1609 waren beide partijen het bijna eens. Arne
muiden zou weer onder het oppergezag komen der hoofdstad,
met meer vrijheid evenwel dan vóór 1574 het geval was ge
weest, maar door financiële overwegingen kwam hiervan niets.
Vrij en zelfstandig tobde Arnemuiden door, af en toe, als
voorheen, in open of verholen conflict met Middelburg 6).Toch
ontbrak het niet aan pogingen de stedelijke welvaart nieuw
leven in te blazen in plaats van scheepvaart, hoopte men nu
4) De aanleg van de spoorweg heeft deze werken grotendeels doen
verdwijnen; de laatste overblijfselen der poorten waren reeds in 1862
opgeruimd.
5) Voor het culturele leven van belang is het ook op te merken dat
hier van 1583 tot 1610 zo niet van een Latijnse school, dan toch van
Latijnse schoolmeesters sprake is (zie Archief Zeeuwsch Gen. 19441945
p. 66 vlg.). Ook Franse schoolmeesters komen, van vóór 1553 tot 1750,
te Arnemuiden voor. De schilderkunst vond er een beoefenaar in de
burgemeester Dirk van Delen (f 1671).
6) Zo bv. nog in 1723 (not. ten rade van 11 Sept.) toen Middelburg
middelen beraamde om er de aanwas van scheepvaart en commercie te
verhinderen.
