DE LATIJNSE SCHOLEN
TE ZIERIKSEE, BROUWERSHAVEN
EN TOLEN
DOOR
Dr. H. W. FORTGENS
De stad Zieriksee, die in de Middeleeuwen gunstig lag voor
het wereldverkeer, bloeide in de 14de en 15de eeuw door de
zouthandel en het haringbedrijf. Grote rampen troffen haar
in de 16de eeuw, brand, pest en watersnood, en de handel ging
zich naar andere riviermonden verplaatsen. De grote rol van
Zieriksee was nu uitgespeeld. Uiterst schadelijk voor de stad
was het beleg door de Spanjaarden (Oct. 1575Juli 1576).
In het begin der 17e eeuw leefde Zieriksee evenwel weer
op en had een vrij grote handel. In het midden der 18de eeuw
telde de stad, die de tweede in rang was onder de stemheb
bende steden van Zeeland, meer dan 10.000 inwoners en had
nog steeds enige overzeese handel.
Over het onderwijs te Zieriksee tijdens de Middeleeuwen
is ons hoegenaamd niets bekend behalve het ene feit dat de
stad in 1304 in bezit kwam van de school2). Ongetwijfeld
heerste er tijdens de Middeleeuwen in Zieriksee grote belang-
1Bronnen In verkorte vorm geef ik het belangrijkste weer uit de
artikelen van P. D. de Vos, archivaris van Zieriksee (De Latijnsche School
te Zierikzee en hare rectoren van de eerste helft van de XVIde eeuw tot
1880, in: De Nederlandsche Leeuw XI (1897) kol. 129138, XVI (1898)
kol. 2832, 119123, XVII (1899) kol. 1115). Voor de 19de eeuw heb
ik veel gegevens ontleend aan stukken betreffende de Lat. school (Ge
meente-archief Zieriksee), die voor de kennis van het onderwijs van belang
zijn verder gebruikte ik enige notities, die ik maakte uit de Raadsnotulen
(Gemeente-archief Zieriksee) en het archief van de Landdrost (Rijksarchief
te Middelburg).
Over Brouwershaven schreef H. M. C. van Oosterzee, Latijnsche School
te Brouwershaven, in Nehalennia, Jaarboekje voor Zeeuwsche geschie
denis en letteren, I (1849), p. 112.
De archivaris van Tolen, dhr. G. Stadermann, verstrekte mij de ge
gevens over Tolen, waarvoor ik hem veel dank verschuldigd ben. De
voorstelling van zaken bij dr. C. Veltenaar, De geschiedenis van Tholen
(1943), p. 5457, is zeer verward.
2) Van Mieris, Charterboek II p. 38.
