72
stelling voor de studie. Dit blijkt wel uit het grote aantal jonge
mensen, dat elders ging studeren. Onder de 400 Zeeuwse
studenten bv., die in Keulen studeerden gedurende de eerste
tachtig jaar van het bestaan van de universiteit aldaar ge
sticht 1388), waren niet minder dan 169 uit Zieriksee af
komstig 3). Zo kwam er onder de 300 Zeeuwse studenten,
die Leuven in de eerste 25 jaar (dus na 1426) bezochten,
een groot aantal uit Zieriksee, en wel 35, tegen bv. 23 uit
Middelburg3). Ook in de naamlijst van priesters, die in het
bisdom Utrecht van 1505 tot 1518 4gewijd zijn, vindt men er
85, afkomstig uit Zieriksee, van wie er 25 magistri zijn, tegen
Middelburg 25 en Vlissingen 8.
Naast Middelburg en Sandenburg was in de eerste helft
der 16de eeuw ook Zieriksee een centrum van humanistische
wetenschap. Dit is natuurlijk ook van invloed geweest op het
onderwijs. Inderdaad zien wij een humanist, Wilhelmus Saga
rus (Willem Janse Sagher) 5), aan het hoofd van de Grote
School, die zich ontwikkeld moet hebben uit een eenvoudige
stadsschool. De Grote School was een gepriviligieerde stede
lijke onderwijsinstelling, waar aan jongens van 7 tot 15 jaar
onderwijs gegeven werd in Latijn, logica en zang, en die in alle
plaatsen van wat meer betekenis te vinden is. Sagarus had in
Leuven gestudeerd en was in het bezit van de graad van
magister artium, die hij aldaar in 1510 onder de bekende
Zeeuwse humanist Hadrianus Barlandus verworven had. Bo
vendien was hij sinds 1521 pensionaris van de stad, totdat hij
in 1533 naar Leeuwarden vertrok, waar hij raadsheer werd in
het hof van Friesland. Een van zijn opvolgers was Paschasius
Oenius Passchier Oens) (15421569), die van ketterij ver
dacht werd. De vicaris van de bisschop van Middelburg eiste
zijn afzetting, waaraan de magistraat slechts schoorvoetend
gevolg gaf (1569). Hij werd opgevolgd door zekere Goossen
(15691577), over wie niets naders bekend is. Na de
doorvoering van de Hervorming traden in Zieriksee uiteraard
slechts Gereformeerde rectoren op, evenals dat elders in de
Republiek het geval was. Ook werd er spoedig (1580) een
college van curatoren ingesteld, die hier aanvankelijk scholas
ters heetten. De eerste rector was een zekere Bartholomeus
15771590). Omstreeks 1590 fungeerde Theodorus
3) P. J. Meertens, Letterkundig leven in Zeeland in de 16de en de
eerste helft van de 17e eeuw (1943), p. 50.
4) Uitgegeven door G. Brom (Archief Aartsbisdom Utrecht XXIII
(1896). p. 398—471, en XXIV (1897), p. 1—40.
5) Meertens, I.e., p. 38.
