57
noemen. Over buren droeg men zes weken en over ooms en
tantes, neven en nichten drie maanden lichte rouw, maar dit
gebruik is geheel verdwenen. Wanneer men in de rouw is
draagt men zwarte doek en beuk aan het collier zes rijen
granaten, met de granaten zeuge onder de kin terwijl men in
plaats van gouden kroonspelden, met goud versierde rouw-
spelden draagt, waarvan de knop een gefacetteerde zwarte
steen is (afb. 13 midden rechts). Kanten mutsen werden vroe
ger in de zware rouw niet gedragen dan waren de mutsen van
effen wit batist. Mannen droegen dan een zwarte halsdoek.
2. DE DRACHT DER KATHOLIEKEN
Hoewel wij talrijke 18e-eeuwse boedelbeschrijvingen hebben
geraadpleegd uit plaatsen met een toen reeds uitgesproken
Katholieke bevolking, is ons daarbij van een katholiek karakter
niets gebleken i). Nimmer troffen wij ook voorwerpen aan die
op de Katholieke religie wijzen vermeldingen van crucifix,
missalen en rozenkransen ontbreken ten enenmale, terwijl toch
de beschrijvingen meestal de gehele inventaris bevatten en een
uiterst volledige opsomming geven van alle voorwerpen, welke
in het sterfhuis werden aangetroffen. Aangezien verder ook
geen persoonlijke mededelingen tot ons gekomen zijn, zullen
wij bij de beschrijving van dit costuum niet verder kunnen
teruggaan dan tot ongeveer 1850. Het zou interessant zijn te
weten, of inderdaad vóór omstreeks het midden der 19e eeuw
van verschil tussen de Katholieke en Protestantse dracht geen
sprake is geweest en of het verschil geleidelijk dan wel plot
seling is ontstaan. Het feit, dat de kleding in hoofdzaak aan
elkaar gelijk is. wijst er o.i. op dat inderdaad het verschil niet
zeer oud kan zijn2).
Het meest opvallend verschil tussen de Katholieke en Pro
testantse drachten is waar te nemen bij de vrouwendracht, en
wel in de opmaak van de mutsen. In niet opgemaakte toestand
is dit verschil veel geringer, gelijk wij nog nader zullen zien.
A. De mannendracht
De kleding van de Rooms-Katholieke boer van Zuid-Beve
land verschilt weinig met die van de overige Zeeuwse mannen-
dracht. Er zijn enkele verschillen, die aan ingewijden direct
1Kan het bovenstaande misschien verband houden met het feit dat
de Katholieken ten tijde van de Republiek hierin niet vrij waren, zodat
verschil eerst na hun emancipatie (1795), dus praktisch in de 19e eeuw,
kon ontstaan
2) Over de tijd van ontstaan der differentiatie hopen wij nog meer
gegevens te kunnen verzamelen en te zijner tijd bekend te maken.
