5
lieden en arbeiders geraakten zonder nering daar de „dorp-
luyden ende ander buytenvolck" niet meer ter markt kwamen en
de poorterij haar land en „penningen" had verloren, zodat de
stad „alleenlijck staat op 16 oft 18 persoonen, die machtich
sijn heur neeringhe te doen"1). Nadien herhaalde zich deze
ramp in 1552, 1555, 1557 en 1570, in meer of minder erge
mate, is de stad die niet zonder reden in een request van
1565 zich als „schamele stad" aandiende door overstro
mingen getroffen. En wat het geweld der natuur nog had
gespaard, viel in de oorlogsjaren aan de verwoesting der eigen
landgenoten ten offer. De Geuzen plunderden het den Koning
getrouwe Reimerswaal in juni 1572 tijdens de strijd om Mid
delburg, eind 1573 ging het in vlammen op in der maniere
dat niet een huys is blijven staende", en in 1574 was hetgeen
restte van de eertijds bloeiende stad vrijwel geheel verlaten.
Toch volgde, in 1577 en 1578, enig herstel. De bewoners
keerden, althans ten dele, terug, en in laatstgenoemd jaar
gaven de Staten van Zeeland aan Reimerswaal weer een
eigen bestuur en het volgend jaar de bevoegdheid, in het
verdronken land het visrecht uit te oefenen. Maar overigens
keerde het verleden niet terug de vertegenwoordiging in de
Staten hoewel een afgevaardigde der stad in 1577 en 1578
nog op enkele vergaderingen aanwezig was ging verloren,
en de poging om het landrecht, dat in de plaats van de kerke
lijke rechtspraak van provisor en deken nog in 1563 door
Filips II bevestigd, was gekomen binnen zijn muren te
krijgen, mislukte. Levenskracht heeft dit tweede Reimerswaal,
dat volgens Boxhorn „nauwelijck de weerdigheit van een
tamelijk dorp" heeft kunnen behouden, nooit gehad, en spoe
dig ging het geheel bergafwaarts. In 1631 verlieten de laatste
bewoners de volkomen onbewoonbaar geworden plek zij
weken uit naar Tolen, waar zij een nog lang onderscheiden
groep der bevolking hebben uitgemaakt. En in 1632 werden
de ruïnes hunner huizen door de Staten publiek verkocht...
LITERATUUR. J. Ermerins, Eenige Zeeuwsche Oudheden IV le stuk
(1788); J. P. van Visvliet, Historische beschrijving der voormalige stad Rei
merswaal (Archief Zeeuwsch Genootschap I 3 p. 3 vlg.); A. Geluk J.A.zn.,
Beschrijving der stad Reimerswaal (Middelburg, 1877); R. Fruin Th. Azn.,
Het archief der stad Reimerswaal ,'s-Gravenhage, 1897); dez.. Het recht
der stad Reimerswaal (Oude Vad. Rechtsbronnen II 7); C. Hollestelle,
De voormalige stad Reymerswale (Sinte Geertruydtsbronne IX).
1) Naar stukken in het Algemeen Rijksarchief te Brussel (vr. mede
deling van de heer M. P. de Bruin).
