17
land van Axel. De overlevering, die in overeenkomst van
namen steun vindt, wil dat dit gebied, na de inundatie van
verschillende polders in eind der 16e en begin der 17e eeuw
de polder Zaamslag werd in 1650 herdijkt van Wal
cheren uit weder werd bevolkt. Van hieruit redenerend zou
men dan de verklaring denken te vinden van het parallel gaan
van Axelse en Walcherse dracht. Maar dat zou toch wel heel
simplistisch geredeneerd zijn. Daargelaten dat ons onbekend
is, hoe de toenmalige Walcherse/Axelse dracht er uitzag, dui
delijk is toch wel dat beide in de loop der eeuwen geëvolueerd
moeten zijn. Vast staat niettemin, dat reeds een eeuw geleden
tussen Axelse en Walcherse vrouwendracht een opmerkelijke
overeenkomst bestond x). Na 1850 hebben zich in alle drachten
meerdere ingrijpende wijzigingen voorgedaan. Deze zijn onge
twijfeld op elkaar geïnspireerd. Men make echter niet de
gevolgtrekking van een slaafse navolging, want er zijn variaties
genoeg, die uit het costuum zelf zijn voortgekomen. Variaties,
die volkomen buiten de greep van de Walcherse mode lagen
en het resultaat waren van een eigen smaak, die na korter of
langer tijd algemeen werden en het costuum tot op heden
levendig hebben gehouden.
Evenmin als de andere drachten is de Axelse ontkomen aan
een op de spits gedreven mode van een bepaald onderdeel
welke hier culmineert in de doek, die welhaast zo groot is
geworden, dat zij niet meer voor vergroting vatbaar is. Dit
zien wij ook bij de Zuidbevelandse dracht in de doek, waar
deze steeds breder is geworden, en in omgekeerde richting bij
de Walcherse muts, die een minimale afmeting heeft gekregen.
Gezien de hiervoren vermelde vermeende invloed zullen wij
bij de beschrijving der onderdelen steeds, waar mogelijk, de
nadruk leggen op het verband met de Walcherse dracht, ook al
treden wij daarmede in herhaling. Wij doen dit met temeer
vrijheid omdat wij vele onderdelen, die zich in particulier bezit
of in een museum bevinden, met eigen ogen hebben aan
schouwd. Bij de beschrijving van het mannencostuum zullen
wij minder in herhaling treden, omdat daar niet alleen sprake
is van een duidelijk verband met het Walcherse mannen
costuum, maar van een bijna volkomen gelijkheid.
A. Demannendracht
Het huidige costuum (afb. 4) bestaat evenals het Walcherse
1Zie ook het aardige bericht hierover uit het dagboek van Koningin
Victoria, die in 1852 Terneuzen bezocht, bij dr. J. Wesseling, De geschie
denis van Terneuzen (1958), p. 188 vlg.
