45
wordt de boete verdubbeld. Is er echter geen tweede getuige,
dan is de boete voor de beschuldiger zelf
Wanneer een ambtsdrager onnodig de kerkdienst verzuimde,
b.v. doordat hij op een zondag zijn reis voor zaken over water
naar Sluis, Aardenburg, Zeeland, Holland etc. begon, dan
volgde eveneens boete. Bij de weekpredikatie donderdags
moesten een ouderling en een diaken om beurten altijd pre
sent zijn.
Voor consistorievergaderingen golden o.m. de volgende be
palingen de broeders dienden op elke vergadering aanwezig
te zijn, uitgezonderd ingeval van ziekte of klachten ,,over
waterichheyt". Ook mochten zij niet vóór het laatste gebed
de vergadering verlaten. Wie uit de kerkeraad klapte, b.v.
vertelde hoe de stemmen en adviezen hadden gelopen, kwam
niet meer op het dubbeltal van ouderling of diaken, al viel op
het leven van dergelijke „clapachtige" personen niets te zeggen.
Een ouderling van binnen moest de zondagse catechisatie
bijwonen, terwijl de predikant alle 14 dagen donderdags met
een ouderling en een diaken de weesschool bezocht om de
kinderen te catechiseren en te zien of alles ordelijk toeging.
De verbeurde boeten mochten niet oplopen, maar behoorden
elke laatste donderdag van de maand door de scriba tijdens
de kerkeraadsvergadering te worden geïnd. Het geld was
voor de armen 2
Voor het aanzitten aan het Avondmaal vonden wij de
volgende regeling aangegeven het eerst waren de kerkeraad,
de commandeur en de magistraat aan de beurt, vervolgens de
mannen, dan de vrouwen, te beginnen bij de voorste zitplaat
sen en zo verder 3).
Handhaving der tucht.
Wij weten, dat vooral in de 17e eeuw de kerkeraad scherp
toezag op leer en leven der lidmaten en de censuur toepaste
om de zondaars tot berouw en verbetering des levens te
brengen. Allerlei ergerlijk gedrag der lidmaten werd door de
kerkelijke tucht in zachtere of strengere vorm getroffen. Hier
volgen enkele voorbeelden. Dat zij deels militairen betreffen
is in het garnizoensstadje IJzendijke te verwachten.
Zo had Jan Plancoen in februari 1606 zijn korporaal in een
openbaar gevecht periculeuslick'aan de hand gewond, welke
korporaal later door andere bijkomende ziekten was gestor-
1) Notulen consistorie IJzendijke 10 maart 1668.
2) Alsvoren 9 juni 1674, 28 jan. 1684, 10 juni 1644.
3) Alsvoren 7 dec. 1750.
