binding ermee wordt bevorderd, bijvoorbeeld in het enkelvoud der ver
voeging. Dit geldt a fortiori voor Oost-Zuid-Beveland en Zeeuws-Vlaan
deren. De volgende passage uit de Aagtekerkse opname illustreert hoe
het Walchers dialect hierbij te werk gaat. De spreker, een boerenzoon,
heeft in zijn jonge jaren nog meegemaakt, hoe na 't zaeddossen (de
koolzaadoogst) 's avonds op de hofstee de sukerkomme (kom jenever
met suiker, waarin zoute bollen drijven) rondging. As-tan s' aeves uut
klaarwas, kwam aolles nè 't 'of, nie êêst eten-of zóó en nie wasse.
Ons wè weetje, vaoder en de joengens, mè d'èrrebeiers nie, die spoedd-
allêên an de binnekant... Vaoder pakten-de komme, en mé d'êén of
andere stichtelijke wéns nog, nam 'n dad-êêste lepeltje.
III. Het behoort bij het archaïsch karakter van de streektalen, dat
het begrip mannelijk en vrouwelijk daarin levend bleef. Zo ook in het
Zeeuws dialect. Enerzijds wordt dit in de hand gewerkt door het behoud
van de e-uitgang bij het merendeel der vrouwelijke woorden, anderzijds
speelt hier het bepalende woord (lidwoord, aanwijzend voornaamwoord
enz.) een rol. Immers de mannelijke vorm d'n, die:n enz. begeleidt een
mannelijk woord in alle naamvallen van het enkelvoud, ook in de nomi
natief: D'n baos, d'n domenie, is nie luusDie:n-dreutel (kleuter) van
'iernaest schrêêw sd; Dien boenker (korte overjas) is die:re (duur)
Die :n-aermen-sukkel is dood.
In 't voorbijgaan zij nog gewezen op voorvoeging van n bij woorden
met aanvangsklinker of (stomme) h, bv. nadder adder; naerm arm
(znw.)naoder ader; narre arreslee; negrantier eglantier, wilde
roos; neter etter; nochtienk ochtend; nok hik; nokke(n)
hikken; nokke(n) of nukke(n): hurken (znw. en w.w.)nöóm, nom
oom. Tot dit verschijnsel heeft ongetwijfeld bijgedragen het over
brengen van n-uitgang v. h. lidwoord (d'n) op het substantief, dus
bijvoorbeeld: de-naerm. (de arm); de-nok (de hik); de-nochlienk (de
ochtend. Wel is waar is het behoud van de mannelijke vorm der be
palende woorden mede afhankelijk van de binding met het volgend
woord; terwijl b.v., als in bovenstaande voorbeelden, aanvangs-b en
aanvangsdentaal tot het behoud van d'n bijdraagt, wordt ze door aan-
vangs -m, -n, -j, -k tegengewerkt: d'n ouwe man is ziek; de-nieuwen-
domenie doe Sondag s'n intree: die kniezebieter (zeurpiet) moe'k t'r nie
bie de joengen-baos is só gul nie az <Fn ouwen. Maar gelijk men ziet
wordt dit gecorrigeerd, zodra de gelegenheid zich voordoet.
Als illustratie hoeveel gewicht de bindingsfactor in de schaal legt, nog
het volgende: toen, in 1905, de tramverbinding naar Domburg tot stand
was gekomen, werd tram hier onmiddellijk mannelijk gemaakt, er ver-
99