ADRIAAN HOLLES! ELLE EN ZIJN „LEVENSBOEK" door M. P. DE BRUIN Wij kunnen betwijfelen of het woord van Carr dat „every society is an arena of social conflicts" 1) geldt voor het Zeeland van de vorige eeuw. Het geheel leek meer op een rimpelloze vijver. Figuren als de markies de Thouars waren toch wel vreemde eenden in deze vijver. Toch was ook de Zeeuwse samenleving niet zo homogeen als het wel leek. Maar de grondtoon van de mens van de eilanden was toch wel die van berusting. Berusten in het lot dat eenmaal op 's mensen schouders was gelegd. Vergrijpen tegen de samenleving werden zwaar gestraft. Wanneer er sprake is van opstootjes, zijn het vaak de dijkwerkers, of liever nog de polderjongens, die onrust zaaien. Maar bij de grote polder- en kanaal- werken waren de Zeeuwen ver in de minderheid. De geledingen in de samenleving waren scherp afgebakend. Mogelijkheden om zich aan zijn milieu te ontworstelen waren er weinig. Een carrière van een man als Abraham Caland (1789-1869) 2) kwam weinig voor. Geboren achter één van de grootste zeeweringen van ons land de Westkappelse zeedijk brengt deze zoon van een dijkwerker het tot hoofdingenieur en chef van de Zeeuwse waterstaatsdienst. Mede door zijn huwelijk met Jkvr. Anna Elisabeth Schorer, in 1844, behoort hij tot de eerste kringen van het gewest. Met het stijgen op de maat schappelijke ladder is zijn toch al aanwezige zelfvertrouwen gegroeid. Een min of meer soortgelijke carrière is die van Andries Schraver (1754-1827 de eerste Zeeuw op de waterstaatstroon in onze provincie. 3) Zijn optre den is even autoritair als dat van Caland. Het was een mentaliteit die men meer aantrof bij het jonge en trotse corps van de rijkswaterstaat. Wanneer 1) What is history?, London 1961, biz 46. 2) M. P. de Bruin. Abraham Caland, Tijdschrift 0. T. A. R., juli 1951. 3) M. P. de Bruin. De waterstaatsdienst in Zeeland en zijn eerste hoofdingenieur Andries Schraver, 0. T. A. R., nov. 1950. De heer P. Scherft maakte mij er op attent, dat een zekere Endel, vermoedelijk een Fransman, van medio 1810 tot begin 1811 in Zeeland de functie van hoofdingenieur vervulde van de op Franse leest geschoeide waterstaatsdienst. In feite is deze dus de eerste hoofdingenieur. 47

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1962 | | pagina 61