laag en te bekrompen zijn en het licht er verkeerd invalt. Deze gebreken
heb ik in vele dorpsscholen van Zeeland opgemerkt. De staat van het
onderwijs is verschillend. Nergens is dezelve slecht; in sommige scholen
is dezelve voortreffelijk, met name te;
Domburg, waar de onderwijzer H. M. Kesteloo zich onderscheidt door
beschaafdheid en oudheidkennis, tot welker beoefening de oudheden, die
in de kerk bewaard worden, hem ruime gelegenheid aanbieden. Hier vond
ik eene vreemde schrijfoefening, te weten; van tijd tot tijd moesten de
leerlingen hunne schriften omkeeren en de letters verkeerd schrijven.
Wanneer het schrift vervolgens regt gelegd werd, konden zij zien of de
letters goed gevormd waren. De uitkomsten waren zeer voldoende.
Te Grijpskerke, waar de vacante school door een zeer bekwaam hulp
onderwijzer werd waargenomen. De vacature is sedert nog niet vervuld,
doordat de kerkvoogden weigeren tot koster te benoemen dengene, die
bij het vergelijkend examen verreweg de meeste bekwaamdheid aan den
dag gelegd heeft.
Te Sint Laurens was ik in het bijzonder over het onderwijs van den
bekwamen, nog jongen, J. Craaijs ten hoogste tevreden. De school ver
dient tot model voor de gemeenteschoolen gesteld te worden. Alles was
hier goed ingerigt en van de noodige hulpmiddelen voor het onderwijs
voorzien. De klankmethode van Prinsen1), die overal in de vier eerste
schooldistricten doch slechts in eenige scholen van het vijfde
gevolgd wordt, werd hier zeer oordeelkundig aangewend. De leestoon
was natuurlijk. Men vernam aan dien toon, dat het gelezene werd ver
staan en gevoeld. De logische en de taalkundige ontleding wisselden
elkander af. Met oordeel werd er gerekend, vooral uit het hoofd. Het
nieuwe maten- en gewigtenstelsel werd grondig beoefend.
Te Serooskerke komt de bekwame onderwijzer P. Visser dien van St.
Laurens nabij. In de overige scholen stond het onderwijs wel iets lager.
De leerlingen werden er nogtans tot bruikbare menschen voor hunnen
stand gevormd.
Noord-Beveland.
De vier scholen van dit eiland zijn die van Colijnsplaat, Kats, Kortgene
en Wissekerke.
Te Kats zijn lokaal, school en schoolmeubelen zeer slecht en de oude
onderwijzer onbruikbaar. Er is een vrij goede ondermeester.
D Bedoeld is P. J. Prinsen, directeur der Rijks Kweekschool te Haarlem.
9
