scholen, waarvan er 11 door mij zijn bezocht. Sommige lokalen en school-
meubelen zijn er in eenen gebrekkigen staat. Zoo vond ik het te Bruinisse,
Noordgouwe, en Renesse. Iets beter zijn zij te Eikerzee, Ellemeet, Ooster-
land, St. Jansland. Vrij goed zijn die te Dreischor, waar het schoollokaal
een gedeelte der kerk is, te Nieuwerkerk en te Zonnemaire. Dat te
Ouwerkerk, mede een gedeelte der kerk, te klein zijnde, staat vergroot te
worden.
Van deze scholen heeft er slechts eene een regt bekwamen onderwijzer.
Het is H. Schoo te Ouwerkerk. Daar werd op eenen toon gelezen, die mij
overtuigde, dat het gelezene goed was uitgelegd, verstaan en gevoeld
werd. De taalkunde werd er voldoende beoefend. Het schrift verdiende den
naam van fraai en de rekenoefeningen waren niet werktuigelijk, maar
oordeelkundig. Het gezang was zuiver en liefelijk. De onderwijzer had
eene krachtvolle stem. Er heerschten ongedwongen orde en beschaafde
vormen. De onderwijzer ging met zijne leerlingen om op eene vrije, doch
tevens achtingwekkende wijze.
Het onderwijs was in eenige der overige scholen vrij goed. Doch het
zelve was heneden het middelmatige te Dreischor, waar de onderwijzer
afwezig was en het onderwijs aan een ondermeester was overgelaten. Te
Eikerzee, te Oosterland, en vooral te Nieuwerkerk, was hetzelve slecht.
De onderwijzers eigenzinnig en dus onverbeterlijk.
Eiland Tholen.
De 7 scholen van dit eiland zijn alle door mij bezocht. Vier derzelve wor
den thans gehouden in nieuwe, groote en fraaije gebouwen, die van
Oud-Vossemeer, Poortvliet, Scherpenisse en het stadje Tholen. Het ge
bouw te Tholen was nog niet geheel voltooid. Dit heeft eenige maanden
later plaats gehad. Te Stavenisse werd mede een nieuw, groot en fraai
schoolgebouw gezet. Te St. Maartensdijk is hetzelve goed, doch te klein.
Dat te St. Annaland alleen is gebrekkig.
Stadje Tholen. Hier werd thans nog in verscheidene boven- en
benedenvertrekken van het oude, ongeschikte lokaal schoolgehouden.
Desniettegenstaande was ik ten hoogste tevreden over het onderwijs, door
den pas aangestelden J. van der Bosch gegeven. Geen enkel vak, waarin
hij mij niet voldeed. Hoeveel beter zal hetzelve thans in het nieuwe ge
bouw zijn.
Gemeentescholen.
Het onderwijs wordt het doelmatigst gegeven te Oud-Vossemeer, door
den bekwamen van den Handel. Het doet niet onder voor dat van den
12
