TERUGKEER NAAR LONDEN
Hoe het ook zij, dr. Vilhelmus Lemnius, ontslagen van zijn taak, ver
moedelijk brodeloos, verliet Zweden en keerde terug naar Londen,
waar hij te voren reeds begrip en vriendschap had ondervonden. Het
was het enige oord waar hij zich veilig achtte: in de Nederlanden was
de protestantenvervolging nog volop gaande, zelfs in hevigheid toe
genomen. Er is twijfel mogelijk over de vraag of Lemnius uit zichzelf
of gedwongen Zweden verliet. De vrijwillige gang is het meest waar
schijnlijk, aangezien hij na betrekkelijk korte tijd werd teruggeroepen
door koning Johan m op 28 april 1570127, in dezelfde functie en met
dezelfde voorrechten als in de tijd van koning Erik.
TWEEDE AMBTSPERIODE IN ZWEDEN
Dit mag wel als een bewijs gelden, dat zijn verdiensten ook door de
nieuwe koning en diens adviseurs op de juiste wijze geschat werden.
Ook Olai werd later uit zijn gevangenschap ontslagen en in dezelfde
functie als onder koning Erik hersteld. In deze tweede ambtsperiode
werden Willems krachten gevergd bij een pestepidemie in 1572. In die
tijd schreef hij zijn boek over pest, dat ik later nog zal noemen. Als hij
langer geleefd had, zou hij misschien één van zijn idealen, waarover ik
nog zal spreken, hebben kunnen verwezenlijken.
De omstandigheden waren echter voor Lemnius onder koning Johan m
niet byzonder gunstig. Deze koning had voortdurend zorgen over tel
kens nieuwe samenzweringen, die ten doel hadden zijn gevangen half
broer te bevrijden. Verder koesterde hij ten opzichte van de Lutherse
kerk hervormingsplannen, die nogal tegenkanting ondervonden128.
Weliswaar had hij medische belangstelling, doch deze ging meer in de
richting van wat wij tegenwoordig paranormale geneeskunde noemen,
en alchemie129, dan in de vooruitstrevende en vooral sociaal gerichte
lijn van Willem Lemnius.
OVERLIJDEN
Helaas stierf Willem reeds op 19 oktober 1573, dus slechts vijf jaar na
zijn vader. Zijn verdiensten werden dermate gewaardeerd dat hij be
graven werd in de Riddarholmenkyrka (Riddereilandkerk) te Stock
holm, waar alleen edelen en personen van betekenis werden bijgezet.
Het epitaaf, dat op zijn graf heeft gestaan, geeft een korte levensbe
schrijving en getuigt van zijn grootheid en bescheidenheid.
137
