Ter Gedachtenis
Na gehoude Les op Woensdag den 26. April 1794. in het Natuur
kundig Genootschap der Dames opgericht binnen Middelburg den
6. Augustus 1785. heb ik de eer dit los beweegbaar Planetarium van
Ons Zonnestelsel bestaande uyt drie en twintig Stukken door mij
bedagt en laten vervaardigen, in eigendom aantebieden aan Hun
WelEdelens, ten blijke mijner Verpligting, hoogagting, en eerbied als
mij vereerd vindende door Derzelver vrije Verkiezing ten Jaare 1790.
om te assisteeren bij de Lessen als President, en verder als zeer
bereidwillen Uytvoerder van Haare besluyten.
Dit eigendomsbewijs is in 1887 samen met de overige bezittingen van
het Dames Physica aan het Zeeuwsch Genootschap geschonken, en
thans in de archivalia van dit Genootschap aanwezig.
In de bestuursvergadering van het Genootschap van 2 Januari 1866
wordt hierover opgemerkt: "De voorzitter doet mededeeling van zijn
onderzoek naar den eigendom van het planetarium, hetwelk hij meent,
volgens overgelegden brief van het jaar 1794, dat alstoen aan het
Dames Physica ten geschenke gegeven zoude zijn. Door den heer
Lantsheer wordt dit echter betwijfeld, die van oordeel is, dat daarbij
sprake is van een ander, dan het tegenwoordige omvangrijke en kun
stige planetarium, dat volgens de beschrijving van Krom en Van der
Palms lofrede op v. d. Perre al vroeger aan het Zeeuwsch Gen. ten
geschenke gegeven is."
Uit het bovenstaande blijkt dat er dus wel degelijk een tweede plane
tarium te Middelburg heeft bestaan. Over het verdere lot van dit Rader-
macher-planetarium is niets bekend. Vermoedelijk was het reeds in
1866 niet meer aanwezig, maar in ieder geval bestond het niet meer in
1887 bij de opheffing van het Dames Physica.
4. BESTUUR EN LEDEN. JUBILEA
Bij de oprichting van het Natuurkundig Gezelschap was er onder de
leden, zowel de dirigerende die tevens contribuerende leden waren, als
onder de docerende leden die vrijgesteld waren van betaling, het stre
ven om de in de 18de eeuw opgekomen belangstelling voor natuur
kundige vraagstukken door redevoeringen en proefnemingen aan te
moedigen en te ontwikkelen.
Van de oorspronkelijke vijf docerende leden waren er vier predikant
en één (n.l. de secretaris L. Bomme) lakenkoopman. Zij hadden geen
Radermacher
Heer van Nieuwerkerk
4
Middelburg 17 94
26
28
