of andere bescheiden zijn niet bewaard gebleven en de gedrukte bron
nen geven weinig informatie. De Boekzaal der Geleerde Waereld ver
meldt slechts; "Den len dezer (october 1786) werd ons nieuwe orgel
den Openbaren Godsdienst toegewijd predikende bij deze gelegenheid
de weleerwaarde Hendrik de Koe predikant alhier uit Psaka 150: 4
Looft hem met snarenspel en orgel"78. Van der Aa deelt in zijn Aard
rijkskundig Woordenboek mee dat het orgel is bekostigd uit de kerke-
middelen en bijdragen van de gemeenteleden79. Volgens J. de Kanter,
De Provincie Zeeland is het orgel gesticht op last van M. Slabber, am
bachtsheer van Baarland80. Voor verdere gegevens zijn we geheel op
analyse van orgelkas en instrument aangewezen.
Het orgel is zeer gaaf bewaard gebleven. De orgelkas heeft nimmer wij
ziging van betekenis ondergaan en van het instrument zijn slechts en
kele registers in de loop van de tijd vernieuwd of vervangen. Ik ben
niet in staat een nauwkeurig overzicht van de reparaties aan het instru
ment te geven aangezien men mij geen toegang tot het kerkarchief heeft
willen verlenen. De enige reparatie die het orgel deze eeuw heeft on
dergaan is, naar men mij ter plaatse meedeelde, in de jaren dertig uit
gevoerd door de heer J. H. Giesen te Goes. Deze heeft een register van
het onderklavier, waarvan de naam is weggekrabd, vervangen door een
Viola di Gamba 4'. Openingen in het dak van de orgelkas wijzen uit
dat zich op deze plaats oorspronkelijk een tongwerk met lange beker
bevond. Vermoedelijk is dit een dulciaan 8' geweest. Voorts is bij deze
reparatie electrische windvoorziening aangebracht.
De overige wijzigingen aan het instrument moeten uit de 19e of eind
18e eeuw dateren. Voor zover ik heb kunnen nagaan is de Bourdon 8'
van het bovenklavier op de C na vernieuwd maar zijn de overige re
gisters grotendeels origineel. De quint 2:2/3' van het bovenklavier was
oorspronkelijk dubbelkorig.
Het instrument heeft een zeldzaam fraaie klank. Het bovenklavier heeft
met zijn prestantenkoor een wat scherper omlijnd klankbeeld dan het
met fluiten bezette onderklavier. Ook de afzonderlijke registers zijn
bijzonder welluidend: helder, vol en zangrijk.
De oorspronkelijke dispositie van het orgel is als volgt:
Onderklavier:
1. Holpijp 8'
2. Fluijt 4'
3. Klijnfluijt 2'
4. Cornet 3 st. disc.
5. Quint 22/3'
6. Dulciaan 8' (thans Viola di Gamba 4')
Bovenklavier:
1. Bourdon 8' Klavieromvang C-d"'
77
