Het orgel heeft tijdens zijn verblijf te Kortgene geen wijzigingen onder
gaan. In 1824 deed "een bekwaam orgelmaker" een voorstel een re
gister te vervangen tot verzwaring van het geluid, maar hierop is men
niet ingegaansle. In 1882 is het orgel nagezien en gestemd door J. v. d.
Bijlaert te Utrecht3". Vermoedelijk dateert het huidige, vrij smalle
orgeloxaal in de Hervormde Kerk te Kortgene nog uit 1819.
Bij welke gelegenheid het orgel van zijn oorspronkelijke kas is ontdaan
heb ik niet kunnen achterhalen. In ieder geval was deze in 1936 niet
meer voorhanden. De fa. Spiering heeft bij de plaatsing van het orgel
in Borssele tevens enige wijzigingen en herstellingen uitgevoerd. In het
front zijn op een pneumatisch laadje zinken pijpen voor de bas van de
prestant 8' geplaatst. Ten behoeve van dit pneumatisch front is de
winddruk verhoogd. Verder heeft Spiering het beleg van de toetsen,
oorspronkelijk ebbenhout op de benedentoetsen en ivoor op de boven-
toetsen, vervangen door respectievelijk ivoor en ebbenhout.
De dispositie van het orgel is thans als volgt:
Bovenklavier:
1. Prestant 8' bas/disc.
2. Bourdon 8' bas/disc. (C t/m b eikenhout)
3. Gamba 8' disc.
4. Octaaf 4' bas/disc. (C t/m b gedekt)
5. Roerfluit 4' bas/disc.
6. Octaaf 2' bas/disc.
7. Mixtuur 3 sterk disc.
Onderklavier:
1. Holpijp 8' bas/disc. (eikenhout)
2. Viola d'amore 8' disc.
3. Flute dolce 4' bas/disc. (eikenhout)
4. Woudfluit 2' bas/disc. (C t/m b eikenhout)
Klavieromvang C-f'
Gehalveerde drukkoppel
Aangehangen pedaal C-g.
Het binnenwerk is, behalve de prestant 8' en de gamba 8' discant, nog
geheel origineel. De gamba 8' moet tussen 1905 en 1936 zijn aange
bracht. Het pijpwerk is door het herhaald stemmen aan de bovenzijde
nogal gehavend. De toonhoogte is hierdoor tot Vi toon boven de ge
bruikelijke toonhoogte opgelopen. Het pijpwerk van de onderste lade
is chromatisch opgesteld. Op de voorslag van de ventielkast van deze
lade bevindt zich een plaatje met de naam van de orgelmaker en het
bouwjaar:
J. P. Schmidt
mr. orgel en instrumentenmaker te Gouda,
nr. 3 17 6/20 94
81
