ruimte. De oxaalgedeelten uiterst links en rechts lijken op de foto
slechts in beschildering op de muur aangebracht.
De orgelkas is van een prachtige harmonische vormgeving en decoratie
in Louis XVI stijl. Ter weerszijden van de orgelkas draagt een ramskop
een lint met muziektrofeeën. Fraai is ook het beeldhouwwerk van het
sofiet, samengebonden met een doorgaande lauwerkrans, en het snij
werk van de blinderingen, bestaande uit lofwerk met gestrikte linten.
De oorspronkelijke kleur van het orgel was imitatiemahonie, roodbruin
met vlammen en nerven, een in deze tijd gebruikelijke wijze van be
schildering van orgels. De pilaren van het oxaal waren gemarmerd.
Bij de overplaatsing in 1913 zijn van het oude oxaal slechts de kapite
len van de pilaren en de fraaie eikenhouten trap gebruikt. Van het
overig materiaal van het oxaal is niets bewaard gebleven, hoewel in
het bestek voor de wijziging van het interieur in 1913 was bepaald dat
dit ter bestemder plaatse zou worden opgeborgen105.
Bij het nieuwe oxaal is op essentiële punten van de oorspronkelijke
toestand afgeweken. De buitenste oxaalgedeelten zijn achterwege gela
ten waardoor het oxaal hoger en minder elegant lijkt in vergelijking met
de vroegere toestand. In plaats van het lofwerk is de bovenrand van de
balustrade van gordijntjes voorzien. De indeling van het nieuwe oxaal
is weinig fraai. De plaats van de middelste pilaren houdt noch verband
met de indeling van de balustrade noch met die van de orgelkas. Hier
door is er geen eenheid tussen oxaal en orgelkas, te meer daar het
oxaal in blank eikenhout is uitgevoerd terwijl de orgelkas is geschil
derd. De orgelkas en het oxaal zijn nu afzonderlijke elementen, waar
zij vroeger één organisch geheel vormden, een ontwerp uit één stuk.
De orgelkas heeft in 1913 op het aanbrengen van een nieuwe frontstok
in de velden na geen wijziging ondergaan. Vermoedelijk waren de pij
pen van de bovenvelden aanvankelijk op een der windladen aange
sloten.
Hopelijk zal de restauratie ook voor het uitwendig van het orgel een
terugkeer naar de toestand van 1787 zijn. Hess' schitterende orgelkas
is het waard!
KORTGENE, HERVORMDE KERK
Het orgel in deze kerk is in 1905 gebouwd door de fa. L. van Dam te
Leeuwarden. Het instrument is fraai in zijn soort en goed bewaard
gebleven. Het bezit de volgende dispositie:
1. Bourdon 16' Klavieromvang C-g'"
2. Prestant 8' Aangehangen pedaal C-d'
3. Holpijp 8'
93
