gemshoorn 4', en dulciaan 8' voor de sesquialter; op het hoofdwerk
breidde Van Sprang de prestant 16' uit in de discant, en verving de
terts door een gemshoorn 4'; op het pedaal plaatste hij een fagot 16'
voor de quint 6'220. In 1875 verrichtte Van Sprang opnieuw een re
paratie. Daarbij bracht hij nieuwe klavieren aan, voegde aan het
pedaal een prestant 16' toe, aan het hoofdwerk een gemshoorn 8' en
verving de fluit travers 8' door een viola di gamba 8'221. Na deze
reparaties had het orgel deze dispositie:
Hoofdwerk:
Bovenwerk:
Pedaal:
1. Prestant 16'
1. Prestant 8'
1.
Prestant 16'
2. Prestant 8'
2. Holpijp 8'
2.
Bourdon 16'
3. Holpijp 8'
3. Prestant 4'
3.
Holfluit 8'
4. Quintadeen 8'
4. Fluit 4'
4.
Octaaf 4'
5. Octaaf 4'
5. Viola di gamba 8'
5.
Fagot 16'
6. Fluit 4'
6. Ged. Quint 3'
6.
Trompet 8'
7. Gemshoorn 4'
7. Fluit 2'
8. Superoctaaf 2'
8. Dulciaan 8'
9. Woudfluit 2'
9. Vox humana 8'
10. Flageolet 1'
Tremulant
11Cornet 6 st.
12. Quint 3'
13. Mixtuur 2-4 st.
14. Trompet 8'
Klavieromvang C-c'". Koppeling hoofdwerk-bovenwerk.
Pedaal C-c'. Koppeling pedaal Hoofdwerk.
In deze toestand ging het orgel verloren bij de brand van de St.Jacobs-
kerk in 1911. Een bijzonder instrument is daarmee zeker niet ver
loren gegaan, hoewel het orgel door de reparaties van Frederik van
der Weele in 1821 en C.P. van Sprang in 1842 en 1875 toch op een
behoorlijk peil moet zijn gebracht. Ook wat betreft de architectuur
was het geen unicum, maar toch een fraai produkt van plaatselijke
kunstnijverheid, met zeer waardevol beeldhouwwerk.
3. HET VAN DAM-ORGEL
Na de herbouw van de St.Jacobskerk na de ramp van 1911 is door de
fa. Van Dam te Leeuwarden een nieuw orgel geleverd. Het heeft
slechts een halve eeuw dienst gedaan; in 1968 is het door een nieuw
instrument van de fa. Flentrop vervangen. Ter documentatie volgt
hier de oorspronkelijke dispositie221®:
Hoofdwerk: Bovenwerk: Pedaal:
hoofdlade: hoofdlade: hoofdlade:
1. Prestant 16' 1. Bourdon 16' 1. Prestant 16'
2. Bourdon 16' 2. Holpijp 8' 2. Subbas 16'
3. Prestant 8' 3. Salicionaal 8' 3. Octaaf 8'
100
