AAGTEKERKE, HERVORMDE KERK
In de Hervormde Kerk te Aagtekerke bevond zich tot 1929 een histo
risch orgel. Het werd in 1844 geleverd door G.L. Preuniger te Mid
delburg en was een geschenk van de ambachtsheer F.G. graaf van
Limburg Stirum4. Naar aanleiding van dit instrument eerst enige ge
gevens over Preuniger. Georg Laurens Preuniger werd in 1814 te
Utrecht geboren. Hij was een leerling van de orgelmaker D.H. Loh-
man, met wie hij zich in 1840 te Middelburg vestigde. Nog het zelfde
jaar namen Preuniger en J.A. Mennes, een andere medewerker van
Lohman, hun ontslag en begonnen samen zelfstandig te werken. Zij
deden hun vroegere patroon zoveel concurrentie aan, dat deze genood
zaakt was in 1842 de stad weer te verlaten, maar in dit jaar kwam ook
aan hun samenwerking een einde en trachtten zij ieder afzonderlijk
het vertrouwen van de verschillende kerkbesturen te winnen2. Preu
niger heeft zich in hoofdzaak met reparatie van orgels bezig gehouden.
Hij overleed in 1851 te Middelburg.
Het orgel dat Preuniger te Aagtekerke plaatste was een bestaand in
strument van onbekende herkomst. Het had deze dispositie3:
1. Prestant 8' 5. Octaaf 2'
2. Holpijp 8' 6. Octaaf 1'
3. Prestant 4' 7. Quint 3'
4. Fluit 4' 8. Sesquialter 2 st.
Aangehangen pedaal; ventiel.
Dit orgel is in 1929 verkocht. In de notulen van de Kerkvoogdij
wordt de koper niet vermeld4.
ARNEMUIDEN, VOORMALIGE ST. MAARTENSKERK
1HET MIDDELEEUWSE ORGEL
Amemuiden behoorde tot de steden, die al spoedig na het accepteren
van de orgelbegeleiding van de gemeentezang door de Zuidhollandse
synode van 1637 tot het aanschaffen van een nieuw orgel overgingen.
Op het eerste gezicht wekt het verwondering, dat het sinds de 16e
eeuw steeds meer in verval rakende stadje zich een dergelijke luxe
kon veroorloven. Een tweetal factoren maakte dit echter mogelijk:
de bouw van het orgel werd voor het grootste deel uit vrijwillige bij
dragen van de bevolking bekostigd en, belangrijker nog, in de St.
Maartenskerk waren nog de kas en de windladen van een 16e-eeuws
orgel beschikbaar.
Over dit 16e-eeuwse orgel is vrij weinig bekend. Vermoedelijk dateerde
het uit het midden van de 16e eeuw, toen de kerk haar laatste uitbrei-
25
