1. Holpijp 8'
2. Prestant 4'bas/disc.
3. Fluit 4'
4. Prestant 2'
5. Octaaf 1'
6. Cornet 3 st.
7. Quint 3'
8. Tertiaan
9. Trompet 8' bas/disc.
Tremulant
Vermoedelijk is dit orgel als een bestaand instrument geleverd. Nosse
vermeldt namelijk dat op een van de pijpen van de fluit was aange
tekend: "Cornelis Ramault 1685 Frankenhause". Aangezien het orgel
in 1690 gereed kwam en de plannen voor de bouw pas in 1689 wer
den beraamd mogen we aannemen dat het orgel aanvankelijk werd
gebouwd voor een kerk in Frankenhausen in Saksen of Thüringen in
Duitsland. Het Ramault-orgel bleef in gebruik tot de bouw van het
grote orgel door Albertus van Os. Van Os heeft het pijpwerk in het
nieuwe orgel verwerkt200. De kas van het oude orgel bleef intact tot de
brand van 1911. Deze kas bevond zich boven de ingang aan de west
zijde van de kerk. De gebrekkige foto, die bewaard bleef, toont een
driedelig front bestaande uit een middentoren en twee brede velden
met symmetrisch opgestelde pijpen. Langs de onderkast en het front
waren gebeeldhouwde vleugelstukken aangebracht. De foto leende zich
niet voor reproductie, evenmin voor het vervaardigen van een tekening.
2. HET ORGEL VAN ALBERTUS VAN OS
In de loop van de 18e eeuw werd vele malen de wens uitgesproken
de St.Jacobskerk van een groter orgel te voorzien. De financiering was
echter steeds het struikelblok. Voor dit probleem vond men in 1765
tenslotte een oplossing. Voor het bedrag, dat boven de vrijwillige bij
dragen nodig was, werden contributies ingesteld voor de stad, de gil
den en de krijgsraad en een belasting op de zitplaatsen in de kerk
voor de magistraat en de officieren van het garnizoen. Op deze ma
nier was het mogelijk 3000 te lenen, die met de 9000 aan vrij
willige bijdragen voldoende was voor de bouw en het jaarlijks onder
houd van het te bouwen orgel204.
De orgelmaker Albertus van Os te Vlissingen kreeg de opdracht voor
de bouw van het nieuwe orgel. Van Os vestigde zich in 1733 te Vlis
singen. Hij was afkomstig uit Utrecht, waar hij blijkens een medede
ling van Willem Lootens samenwerkte met de orgelmaker Willem van
Limburg202. Van Os huwde 6 augustus 1735 met Cornelia Catarina
Willegaerdts te Vlissingen en bij deze gelegenheid noemt hij zich
"van Os de Chantelux"203. Ook andere gegevens wijzen op franse af
komst of verblijf in dat land. In een advertentie in de Amsterdamsche
Courant noemt hij zich "facteur d'orgues" en in de overeenkomst
met de Lutherse Gemeente te Middelburg van 10 october 1741 ge
bruikt hij de term "grand buffet" voor het hoofdwerk204. Van Os heeft
94
