Het orgel is in de loop van de tijd vrijwel ongewijzigd gebleven. Alleen
twaalf grenenhouten pijpen op pneumatische hulplaadjes dateren uit
later tijd. Bij een restauratie door de fa. Van Vulpen in de jaren vijftig
zijn telescoopveren in de windlade aangebracht. Het orgel bevond zich
aanvankelijk boven de preekstoel en is toen naar de galerij aan de
westzijde van de kerk overgebracht. De dispositie is als volgt:
Hoofdwerk: Nevenwerk:
1. Prestant 8' 1. Holpijp 8'gr.oct.hout
2. Bourdon 8' gr.oct.hout 2. Viola di Gamba 8'
3. Salicionaal 8' 3. Roerfluit 4'
4. Octaaf 4'
5. Octaaf 2'
Klavierkoppeling
Klavieromvang C-f'"
Aangehangen pedaal C-d.
ZIERIKZEE, ST. LIEVENSMONSTERKERK
1DE MIDDELEEUWSE ORGELS
Een belangrijke kerk als de St. Lievensmonsterkerk moet reeds vroeg
een orgel hebben bezeten. Het oudste bericht dat ik heb kunnen vin
den is een vermelding in een fundatie van een mis door Witte Jansz.
van Dreischor 31 oktober 145021. In deze fundatie werd ook voor
zien in de betaling aan de organist en de balgtreder:
"item die organista met zijne blaser sal hebben ses grote en dair
toe sijn portie tot allen getijden. Ende hier vore sal hij spelen onder
beijde die vespren onder die vroechmisse ende onder die hoech-
misse".
Wellicht was dit het orgel dat zich volgens J. de Kanter Philz. aan de
rechterzijde van de preekstoel bevond; de muur bevatte daar een nis
en daarachter was nog een balgzolder intact. Volgens De Kanter was
een deel van de windlade van dit orgel verwerkt in een van de deuren
van de Zuidhavenpoort; de met leer afgeplakte gaten waren nog dui
delijk zichtbaar22. Behalve dit orgel moet er nog een tweede orgel zijn
geweest, want in 1536 besprak de vroedschap de mogelijkheid het
grote orgel te repareren, of een nieuw aan te kopen, wat het bestaan
van een klein orgel impliceert.
In 1545 besloot de vroedschap definitief tot de bouw van een nieuw
orgel. De kerkmeesters kregen autorisatie om tot de aanbesteding
over te gaan23. Zij droegen de bouw op aan Hendrik Niehoff, orgel
maker te 's-Hertogenbosch. Niehoff was in 1549 met zijn werk ge
reed. Over dit orgel zouden we hoegenaamd niets weten zonder de
104
