geen bezwaar opleverden daar zij als kerktoonsoorten nauwelijks
werden gebruikt. Deze stemming is bij de restauratie voor zover niet
meer aanwezig teruggebracht. Zonder overdrijving mogen we dan ook
stellen dat het orgel te Poortvliet klinkt zoals het door Abraham
Meere destijds is afgeleverd, een orgel met een graad van oorspron
kelijkheid zoals maar weinig voorkomt. Het orgel heeft een heldere
en serene totaalklank, en fraai gedifferentieerde afzonderlijke registers.
De vier vulstemmen bieden vele mogelijkheden tot afwisseling. Mede
omdat het een van de weinige bewaard gebleven nieuwgebouwde or
gels van Abraham Meere is, moet dit orgel als een zeer waardevol
historisch instrument worden beschouwd.
Ook aan orgelkas en oxaal heeft het echtpaar Dumont geen kosten
gespaard. Het oxaal rust op vier pilaren. De kroonlijst van het hoofd
gestel is tussen de middelste pilaren onderbroken en in de uitsparing
zijn de volgende teksten geschilderd:
links: Op den zevenden maart 1805 wierd dit speeltuig door den heer
Abraham Dumont en deszelfs huisvrouw mejuffr. CJ. Gaaswijk als
een geschenk voor deze kerk aan den orgelmaker Abraham Meere
te Utrecht aanbesteed.
rechts: En op den zesentwintigsten juni 1806 aan den Heere en zijn
dienst opgedragen door den heer predicant G.J. ter Braak met de
woorden van psalm 150 vers een en vier.
Het orgel rust op een schelpvormig soffiet met een lauwerkrans en
acanthusbladeren, die tegen de velden en torens omhoog krullen.
Naast de voetlijst sluit de rijk gebeeldhouwde bovenzijde van de ba
lustrade aan; de hoekstijlen, die zich in het verlengde van de pilaren
van het oxaal bevinden zijn met fraai gesneden zijvleugels versierd.
Op de middentoren bevindt zich een urn met lauwerkransen, op de
hoektorens staan afgeknotte obelisken, voor de empirestijl typerende
motieven. Ook in deze orgelkas en in de algehele compositie toont
Meere zich een bekwaam orgelmaker, die nieuwe wegen in de orgel
bouw durfde te bewandelen. Het orgel was oorspronkelijk in een
roodbruine mahonie tint geschilderd, maar is al sinds lang wit ge
schilderd met gouden biezen. Deze beschildering, die aan het begin
van de 19e eeuw ook veelvuldig voorkwam misstaat allerminst.
THOLEN, ONZE LIEVE VROUWEKERK
Zoals bij de meeste middeleeuwse kerken in Zeeland het geval, is ook
over de middeleeuwse orgels van de Onze Lieve Vrouwekerk te Tholen
weinig bekend. Ook in deze belangrijke kerk zal al vrij vroeg een orgel
zijn geplaatst. De vroegste berichten over de aanwezigheid van een
orgel dateren uit de jaren 1559-1563. Over deze jaren bleven een
128
