verschil, zelfs van een halve graat op, offer met één, drie ses, dan alle
negen balgen gelijk werd getreden, dus de aller zuiverste stemming
mogelijk. Eindelijk zijn niet alleen de tinne prestant maar ook alle
binnestaande pijpen, zeer zindelijk gepolijst, en accuraat bewerkt,
teffens zoo bij het plaatze der labiaal pijpen, als die der tongwerken,
een geschikte order en proportie waargenomen, dienvolgens ook het
gansche binnewerk een ongemeen cierlijke verthoning aan't oog geeft.
Dus blijkt onwedersprekelijk, dat de maker zoowel in't een als ander
met de uiterste zorg en attentie, hier alles heeft in't werk gesteld, wat
tot deugd, tot luister en cieraad in een orgel kan verstrekken, en daar
in gelukkig is geslaagt; niet ten onrechte beklaagen dan alle orgelken
ners met mij de dood van dees groote en vermaarde kunstenaar, die
met het voleindige van dit uitmuntend werk, het einde van zijn leeven
heeft gevonden; dog de naam van johan hendrik hartman batz zal
nimmer sterven, maar steeds tot bij het laatste nageslagt, met eer, en
roem werden vermeld.
Groede, Lutherse Kerk.
Onuitgevoerd plan tot vergroting van het orgel vermoedelijk ingediend
door Frederik van der Weele aan het begin van de 19e eeuw138.
No. 1 Bestek tot het vermaaken en verplaatsen en in order brengen
van den orgel in de -
Tot het selve moet gemaakt worden in de bas een nieuw secreet van
groot C tot twee octaav ingesloten. Waarop moet geplaatst worden
een nieuwe trompet van 8 voet in toon en een prestant van 8 voet
zullende deze dienen tot sprekende pijpen in't voorfront. Dezelve zul
len ook aan de spraak komen door 't andtclivier en voetpedaal. Tot
hetzelve secreet moet nog gemaakt worden een voetpedaal van groot
C tot de tweede c daar aan volgende. Voorts moet gemaakt worden 't
noodige regeerwerk tot het koppelen van't nieuwe secreet aan 't ouwde
secreet en aan't voetpedaal. Ook zal nog moeten gemaakt worden
een nieuwe blaasbalk van groote als de oude; ook de oude gerepa
reerd. Alles moet goet en suffisant gemaakt worden.
No. 2. Een nieuwe kas voor't groote werk en een nieuwe kas voor't
positief met ornament en verzilverde vertoonpijpen met drie nieuwe
blaasbalken en de volgende registers voor 't positief. En een clivier
voor't positief. Als Holpijp 8 voet, Fluit 4 voet, Prestant 4 voet, Oc
taav 2 voet, Prestant 8 voet discant. Voor 't groote werk Prestant 8
voet bas, trompet 8 voet bas. De gehele dispositie:
178
