Terwijl gedienstigh aan den plaats en sober
Het Gode heiligde den eersten van october".
Ds. de Koe heeft dit fraaije stukje gemaakt
BORSSELE, GEREFORMEERDE GEMEENTE
Na het gereedkomen van de eerste aflevering ontving ik de dispositie-
opgave van dit orgel uit het handschrift Broekhuyzen141. Deze opgave
dateert uit het midden van de vorige eeuw toen het orgel zich nog te
Kortgene bevond:
Manuaal: Positief:
1. Bourdon 16'disc. 1. Prestant4'
2. Holpijp 8' 2. Viola di Gamba 8'
3. Prestant 4' 3. Nagthoorn 2'
4. Roerfluit 4' 4. Quintfluit 3'
5. Fluit 4'
6. Octaaf 2'
7. Fluit 2'
Deze dispositie wijkt niet alleen op een aantal punten af van de hui
dige, maar is ook niet in overeenstemming met het karakter van de
door Schmidt gebouwde huisorgels. Drs. A.J. Gierveld deelde mij mee
dat Schmidt in tegenstelling tot Hess geen prestant 4' op het positief
disponeerde en dit werk steeds als onderlade, vanuit het onderklavier
te bespelen, opstelde. Er zou dus een omwisseling van registers tussen
beide klavieren kunnen hebben plaatsgehad. De aanwezigheid van
twee fluiten 4' op het hoofdmanuaal is ook niet waarschijnlijk voor
de oorspronkelijke toestand142.
Bij de huidige opstelling van het orgel is het niet mogelijk een af
doende onderzoek naar de oorspronkelijke toestand in te stellen. Pas
bij een algehele demontage is het mogelijk vast te stellen in hoeverre
de opstelling van het pijpwerk is gewijzigd.
GOES, ROOMS-KATHOLIEKE KERK
De Rooms-Katholieke Kerk te Goes beschikte reeds in de 18e eeuw
over een orgel. Het eerste orgel was een huisorgel dat aan het begin van
de 19e eeuw naar de Rooms-Katholieke Kerk te Tholen verhuisde. Het
tweede orgel was groter en werd in 1837 verkocht aan de Rooms-
Katholieke Parochie te Hoofdplaat (zie onder het artikel Hoofdplaat).
In dit jaar werd aan de kerk te Goes een nieuw orgel geleverd door
Abraham Meere te Utrecht. Het had deze dispositie143:
186
