ons bevestigd door de Zeelands Chronyk Almanach van 178027 "te
vooren was de ingang midden in het gebouw tusschen de twee poor
ten, waarmede men uit de Abtdy naar de Giststraat en Munt gaat,
doch is naderhand verplaatst, op den hoek ter zyden den ingang naar
de Munt aan" (vergel. A op tekeningen I en II).
Overigens moet bij het Statencomptoir onderscheid gemaakt worden
tussen het gewone en het besloten comptoir; dit laatste bevond zich
in de rechterhoek van de voormalige galerij. Binnengekomen in de
voormalige galerij, na 1578 dus Lands- of Statencomptoir, kwam men
in een middengang B; naar rechts gaande kreeg men aan het einde
van de gang aan zijn rechterhand het zogenaamde besloten comptoir,
aan de linkerzijde een stenen wenteltrap, tekening I, plattegrond C28,
via welke men de étage bereikte om via de assaykamer, tekening I,
plattegrond D1 naar de Kamer voor Gecommitteerde Raden te gaan
en vandaar de Statenzaal, tekening I, plattegrond K1 te betreden.
2. Nieuwe toestand
De zojuist beschreven oude toegang wordt klaarblijkelijk omstreeks
1670 niet langer representatief genoeg geacht. In plaats daarvan kwam
de opgang met de rijk gedecoreerde Statenpoort, die wij heden ten
dage nog kennen (afb. 12). De poort is een bouwkundige ingreep uit
de 17de eeuw, die zich naast de zogenaamde Witte Toren, tekening I,
plattegrond D aan het plein manifesteert. Voor de vestibule achter
deze poort en nieuwe trap, een ruime rechte trap die aansloot op het
bovenste gedeelte van de oude stenen wenteltrap, werd het oude be
sloten comptoir opgeofferd. Een nieuw besloten comptoir nam de
plaats in van de vroegere ingang. Comptoir en ingang hebben der
halve van plaats gewisseld.
d) Een nieuwe vertrekkamer (spreekkamer) voor Gecommitteerden
De in 1678 als voormalig assayvertrek aangeduide kamer (ruimte voor
het keuren van goud en zilver) werd gemaakt tot een annex van de
Raadkamer, direct uit de Raadkamer toegankelijk. Een opmeting uit
de Franse tijd laat een directe toegang zien van de zaal van Gecom
mitteerde Raden naar de bovenkamer in de Munttoren. Het vermoe
den ligt voor de hand, dat we hier te maken hebben met de bedoelde
kamer. Er is geen ander vertrek rechtstreeks te betreden uit de zaal
van Gecommitteerde Raden (laatstgenoemde zaal grenst aan de oost
zijde met een topgevel aan een open binnenplaats.29)
e) Veranderingen aan het plein vóór het Statengebouw
Aan de andere zijde, dat wil zeggen de westzijde, van de zogenaamde
Witte Toren (Munttoren) zijn op het Abdijplein, als we de beschikbare
afbeeldingen met elkaar vergelijken, enige bouwkundige ingrepen te
23
