maar 42 wapens werden geborduurd voor de 42 gewone stoelen en
één armstoel. Zou het wapen van de stadhouder boven aan de rug
leuning van de "fluwelen" armstoel in hout zijn uitgesneden?
Resumerend kan het volgende worden vastgesteld: Bij de opknapbeurt
in het laatste kwart der 18de eeuw komen de posten van het vervaar
digen der stoelen en de bekleding meer met elkaar overeen dan in
1679 het geval was. Niet in de laatste plaats is dit te verklaren door
de versiering en afwerking der vervaardigde stoelen. De eenvoudiger
opzet bij deze tweede opknapbeurt spreekt niet alleen hieruit. De uit
voering van de stadhoudersstoel is bij voorbeeld ook een bewijs.121 De
aanschaf van de damasten gordijnen voor de grote ramen zal een
vrij belangrijke verandering in het interieur van de zaal betekend
hebben. De vergaderzaal werd in de 18de eeuw regelmatig gebruikt;
deze omstandigheden brachten met zich mee dat na honderd jaar de
stoelen en enkele andere onderdelen van het meubilair aan vernieu
wing toe waren.
Voorts nog een bijzonderheid over de aankleding van het interieur in
de Kamer voor Gecommitteerde Raden: In het eerste Kaijser-rapport
werd het voorstel gedaan de kast in de hoek van de zogenaamde kleine
Raadkamer (dat is dus deze kamer) uit te breken. Ongetwijfeld heeft
een geheel nieuwe boekenkast, die toen vervaardigd is, de plaats inge
nomen van het oude exemplaar. De afbeeldingen 18 en 19 kloppen
met de gegevens in de rekeningen van Van der Bilt; hij maakte vier
"doeckfestonen", vier "stuken" in de pilasters en een stuk boven in
het frontespies122; de blikslager vlocht acht ramen van blank koper
draad en de binnenbekleding bestond uit groen zijden taf, waarmede
ook de deuren bespannen waren.
6. Conclusie
Samenvattend kunnen wij dus zeggen, dat de Statenzaal in 1784 en
volgende jaren op niet al te kostbare wijze is opgeknapt maar daarbij
toch van een eigentijds accent voorzien.123 Ook zijn nieuwe stoelen
aangeschaft. Een ingrijpende verbouwing is achterwege gebleven, hoe
wel de Statenleden een algehele vertimmering "embelissement" gaar
ne zouden hebben gezien. De tijdsomstandigheden werden als reden
aangevoerd. Mogelijk heeft de wens tot behoud van de wandtapijten
een rol gespeeld bij de beperkingen, die men zich bij de opknapbeurt
oplegde.
DE STATENZAAL IN DE 19DE EEUW
Het einde van de 18de eeuw stond in het teken van politieke veran
deringen, die de ondergang met zich meebrachten van het souvereine
58
