TABEL 5.3
voor
1618
1618-
1650
1650-
1672
1672-
1702
1702-
1747
1747-
1795
Totaal aantal
vroedschappen
88
60
70
64
81
86
Persoonlijke
ontwikkeling
blijkend uit crea
tieve prestaties
4
3
3
1
1
10
Aantal afgestu
deerde juristen
11
21
24
27
34
41
Aantal afgestu
deerde medici
0
0
2
2
5
11
Met name het grote aantal medici kan van betekenis zijn geweest.
Waren er in de achttiende eeuw niet her en der artsen aan te wijzen die
bijdroegen tot de verbreiding van verlicht gedachtegoed?
Toch, met eruditie verweert men zich niet tegen bruut geweld. En dat
hebben de patriotse regenten van Zierikzee met hun nu en dan uitda
gend beleid zelf helpen uitlokken. En de stadse bezitters van de
Schouwse grond kregen bovendien de rekening voor de stadsheer
schappij over het eiland gepresenteerd. Het hielp niets dat de patriotse
heren in de stad heus nog wel over een burgercliëntèle beschikten, van
plaatselijke geestelijkheid, stadsbeambten, winkeliers en ambachtslui.
Het hielp niets: de tegenstanders konden óók bij die clientèle plunde
ren. Toen de plundering voorbij was volgde nog de wetsverzetting.
Enkele orangistische regenten hadden zich al sterk gemaakt en tien
nieuwe in plaats van veertien oude regenten naar voren helpen schui
ven. De Prins bleek veel bescheidener. Dat er maar een zestal heenging
kan samenhangen met het feit, dat het heel moeilijk bleek ze te vervan
gen. Vijf nieuwbenoemden bedankten voor de eer.
Daarmee komt tenslotte een aspect naar voren dat wij voor het laatst
bewaarden. Het vroedschapsambt was niet meer aantrekkelijk. Men
bekleedde het, in de tweede helft van de achttiende eeuw, vaak slechts
voor korte tijd. Ook de patriotten die in 1788 uit de vroedschap werden
verwijderd waren voor het merendeel geen oudgedienden. Het kwam
vaker dan vroeger voordat men, bij een eervolle benoeming elders, zijn
raadszetel meteen maar prijsgaf. De Zierikzeese magistraatswaardig
heid was verworden tot een springplank die na gebruik werd afgedankt.
Misschien werd die tendens bevorderd door de bepalingen van het
contract van correspondentie dat, tussen haakjes, in 1788 gehandhaafd
108
