geheel ander blazoen verving. De te grote gelijkenis op een ander
wapen kan aanleiding gegeven hebben tot die verandering. De functie
verandering van persoonlijk wapen tot gebiedswapen is zeer geleidelijk
verlopen; bepaalde verervingen en veroveringen hebben er soms een
rol bij gespeeld.
Tevens blijkt er een duidelijk verschil in ouderdom te bestaan bij de
wapens van de gebieden, waarvan de vorsten in de Middeleeuwen een
grote mate van bestuursvrijheid hebben genoten ten opzichte van de
Duitse keizer, resp. de Franse koning, vergeleken met de wapens van
gebieden, die destijds eigenlijk geen zelfstandig bestaan of bestuur
hebben gekend.
Terwijl de wapens van bv. Brabant, Vlaanderen, Gelre en Holland al
omstreeks het jaar 1200 op zegels worden aangetroffen, verschijnen die
van de graafschappen Zeeland en Zutphen en van het markgraafschap
Antwerpen pas tussen 1445 en 1475. Gesteld mag worden, dat laatstge
noemde drie wapens hun ontstaan te danken hebben gehad aan de
politiek en aan de miniaturen van hun vorsten uit het Bourgondische
huis.
2. OUD-ZEELAND HAD GEEN WAPENSCHILD
Zeeland heeft al zoveel eeuwen een belangrijke bijdrage geleverd aan
de geschiedenis en aan de beschaving van de lage landen, dat we er
moeite mee hebben, dat het wapen van Zeeland zo laat in gebruik is
gekomen. We zullen het wapen van Zeeland op munten niet eerder
tegenkomen dan in het laatste kwart van de zestiende eeuw.
De graven van Holland hebben eeuwenlang hevige twisten en zelfs
oorlogen gevoerd met de graven van Vlaanderen over het bezit van de
eilanden ten zuiden van de huidige Oosterschelde: Zeeland-bewesten-
Schelde. Graaf Willem II (1235-1256), dezelfde die op 3 oktober 1247 tot
Rooms-koning werd gekozen, was de eerste, die door bepaalde relaties
regelmatig graaf van Holland en Zeeland werd genoemd.1
Zijn voorgangers hadden altijd voor Zeeland-bewesten-Schelde leen-
hulde moeten brengen aan de graaf van Vlaanderen. Willem II echter
weigerde die leenhulde aan Margaretha, destijds gravin van Vlaande
ren (1244-1279).
Ook zijn zoon en opvolger, Floris V (1256-1296) heeft zich op en na 17
maart 1291 graaf van Holland en Zeeland en heer van Friesland ge
noemd.'
De strijd tussen Vlaanderen en Holland werd in de loop der jaren, ook
128
