12. GELRE ONDER BOURGONDISCH BESTUUR
Waren er op de in Brugge in 1468 gedrukte prent zeventien landenwa-
pens afgebeeld, op de krijgsverordeningen van 1473 blijken er twee
andere landenwapens te zijn toegevoegd, namelijk die van het hertog
dom Gelre en het graafschap Zutphen. Die twee gebieden heeft Karei
de Stoute in 1472 in pandbezit verkregen voor een lening van 300.000
Rijnse guldens aan Arnold van Egmond, hertog van Gelre. Hieraan was
voorafgegaan het herstel van Arnold in de hertogelijke macht, die hem
door zijn zoon Adolf in 1465 was ontnomen. Toen hertog Arnold begin
1473 was overleden, liet Karei de Stoute Gelre en Zutphen door zijn
troepen bezetten. Adolf van Egmond, die reeds in 1471 te Rijssel in
Vlaanderen gevangen gezet was en die door zijn vader was onterfd,
kreeg pas na de dood van Karei de Stoute de vrijheid terug. Lang heeft
hij er niet van genoten. Als aanvoerder van een Vlaamse legerafdeling
van hertogin Maria van Bourgondië sneuvelde Adolf van Egmond op 29
juni 1477 in een gevecht met de Fransen voor Doornik. Het zou nog
duren tot 1492, voordat Adolf s zoon Karei als hertog van Gelre kon
opvolgen.
Karei de Stoute heeft er geen probleem van gemaakt om in zijn wapen
taferelen voor het hertogdom Gelre het wapen af te beelden, dat hertog
Arnold 1423-1473) heeft gevoerd. Het is gedeeld:
I in blauw een omgewende dubbelstaartige leeuw, gekroond van goud,
getongd en genageld van rood, (Gelre);
II in goud een zwarte leeuw, getongd en genageld van rood, (Gulik).
Het ging er Karei de Stoute in de eerste plaats om de steden en de adel
van Gelderland voor de Bourgondische zaak te winnen. Kennelijk
verwachtte Karei bij de bewoners van Gelderland meer sympathie voor
het gedeelde wapen, dan voor het oorspronkelijke landswapen met
alleen in blauw de dubbelstaartige gekroonde gouden leeuw van de
eerste hertogen van Gelre.
13. HET WAPEN VAN HET GRAAFSCHAP ZUTPHEN I
Een wapen, dat zijn ontstaan te danken heeft aan de krijgsverordenin
gen van hertog Karei de Stoute, is dat van het graafschap Zutphen. Een
zelfstandig graafschap Zutphen heeft nooit bestaan. Elders is onlangs
uitvoerig beschreven, welke fiscale en politieke gronden graaf Reinald I
van Gelre (1271-1326), na de verloren slag bij Woeringen van 1288,
bewogen hebben vriend en vijand op een vals spoor te zetten voor wat
betreft de geschiedenis van Gelre en Zutphen.12 Toen vervolgens Rei
nald II (1326-1343) in 1339 verheven werd tot hertog van Gelre, lag het
voor de hand, dat hij en zijn opvolgers zich voortaan lieten noemen
136
