geval alleen om de wapens van de landen van Philips de Schone en
omdat die zijn overgenomen van hedendaagse voorbeelden, kan er
geen bewijskracht aan worden ontleend; wel mag men zich verheugen
over het herstel van een fraai en nauw met de Nederlanden verbonden
monument in Maximiliaan's vaderland.
H. Omstreeks 1519 schilderde Van Battel een drieluik met het portret
van de jonge Karei van Oostenrijk, die in de geschiedenis bekend is
gebleven als keizer Karei V (1519-1556). Er zijn niet minder dan 65
wapens op te zien; die van zijn Spaanse en van zijn Oostenrijkse
landen, alsmede vanzelfsprekend ook die van zijn Bourgondische erfe
nis, deze laatste met 21 wapens. Het drieluik, dat waarschijnlijk ver
band heeft gehad met Karel's kandidatuur voor de keizerlijke waardig
heid, wordt bewaard in het museum Busleyden te Mechelen. Enige
voorzichtigheid is geboden met het oog op herstelwerk in de loop van
de eeuwen.
Een bezoek aan deze monumenten wordt bijzonder aanbevolen!
I. In het British Museum te Londen bevindt zich de Erepoort (Ehren-
pforte), die in opdracht van keizer Maximiliaan 1 in 1515 vervaardigd
werd door de medewerkers van Albrecht Dürer. Hierop zijn 108 wa
penschilden te zien, waarvan zestien uit de Bourgondische erfenis;
nummer 17, Namen, ontbreekt. De wapenafbeeldingen zijn ongekleurd
en vertonen hier en daar afwijkingen ten opzichte van vroegere en/of
latere afbeeldingen, zodat er weinig bewijskracht aan kan worden
ontleend.
P.M. Volledigheidshalve wordt hier ook nog vermeld, dat keizer Maxi
miliaan enige series tekeningen heeft nagelaten, de zg. "Triumphzug"
en de 'Triumphwagen". De tekeningen zijn zeer fraai, maar onge
kleurd en brengen voor de Nederlanden geen aanwijzingen over lan-
denwapens met zich mee, die niet ook op de reeds eerder genoemde
monumenten worden aangetroffen.13
15. HET WAPEN VAN HET GRAAFSCHAP ZUTPHEN II
Op het dubbelportret van Londen (monument A) zijn dus voor het eerst
de kleuren van de schildhelften van Zutphen verwisseld. Ondanks die
kleurwijziging handhaafde men het ankerkruis, van huis uit een soort
handelsmerk voor de producten van de burgers van de stad Zutphen,
dat de wapentekenaar in 1494 waarschijnlijk niet meer als zodanig heeft
herkend. Zowel op de graftombe van Maria van Bourgondië (C) als op
die van haar vader, Karei de Stoute (D), is het graafschap Zutphen door
139
