Uit de geschiedenis van de Habsburgers is u waarschijnlijk wel bekend,
dat zij door een handige huwelijkspolitiek, liever dan door oorlog, de
uitbreiding trachtten te bevorderen van hun gebieden. Als men de
huwelijken nagaat, die Philips de Goede voor zijn familieleden hielp tot
stand brengen, dan blijkt weldra, dat ook de landen van de hertogen van
Kleef bij Philips vooraan op het verlanglijstje hebben gestaan. Ook
voor de huwelijkspolitiek hadden de Habsburgers een uitstekende leer
meester in de persoon van Philips de Goede.
19. HET WAPEN VAN LUXEMBURG
De graven van Luxemburg voerden reeds in de dertiende eeuw een
gedwarsbalkt wapen van zilver en blauw van tien stukken en over alles
heen een eenvoudige rode leeuw. Henri III le Blondel (Hendrik II de
Blonde, 1217-1281), zoon van hertog Walram III van Limburg (1221-
1226) en van Ermesinde van Namur, erfgename van Luxemburg (t
1247), had eerst in zijn zegel een schild met een leeuw.25 Hij is in 1247
graaf van Luxemburg geworden. Daarna is in het wapen van zijn
nieuwere zegel het veld gedwarsbalkt (van zilver en blauw) met over
alles een gekroonde leeuw.
P. Adam-Even20 ziet in de dwarsbalken een vrij vaak voorkomende
breukdie geen verband behoeft te houden met wat E. Gevaert15
beschouwde als een oudere vorm van het wapen van Namur.
Misschien hebben de heraldici wel te veel waarde gehecht aan de
dubbele staart van de Limburgse leeuw en aan zijn kroon. We moeten
bedenken, dat de zegels van was of lak geen kleuren vertonen en dat het
randschrift van het zegel niet altijd even goed leesbaar was, resp. dat
velen helemaal niet konden lezen. Om dan te bevorderen dat men
gemakkelijk de ene leeuw van de andere zou kunnen onderscheiden,
benutte men voor de zegels graag de kroon of de variatie van de dubbele
staart; toevoegingen, die bij geduldige beschouwing van zegels de
herkenbaarheid bevorderden, maar die op een ridderschild voor een
onmiddellijke beslissing op het slagveld eigenlijk wat pover moeten zijn
uitgevallen. Feitelijk was ook de toevoeging van dwarsbalken een
uitkomst om de herkenbaarheid van bepaalde zegels te bevorderen.
Deze overwegingen behoeven niet als enig mogelijke uitleg te gelden,
een bijdrage tot een beter begrip van de heraldische systemen zijn zij
wellicht wel.
In 1354 werd Luxemburg een hertogdom. Het was toen vier keer groter
dan thans. Hertog Philips van Bourgondië heeft tussen 1441 en 1461 bij
voortduring te kampen gehad met pretendenten, die hem de opvolging
in het hertogdom betwistten. Er schijnen geen boeken van Philips de
143