de Belgische provincie Luxemburg, alsmede in vele gemeentewapens
in het voormalige hertogdom, de goudgekroonde rode leeuw van
Luxemburg versierd met de eigenlijk "Limburgse" dubbele staart.18
Hertog Philips de Goede (t 1467) mag dan geaarzeld hebben om het
wapenschild van het lang omstreden hertogdom Luxemburg in zijn
wapentaferelen op te nemen, heel anders benaderde Philips de Schone
de Luxemburgers. Bij de doop te Gent van zijn zoontje Karei, de latere
keizer Karei V, liet hij hem niet alleen opnemen in de ridderorde van het
Gulden Vlies, maar hij verleende hem tevens de titel van hertog van
Luxemburg, aldus bericht ons Olivier de Wree op folio 108 van zijn
beroemde boek.8
20. EEN MERKWAARDIG MINIATUUR IN WINDSOR CASTLE
Er mag in dit verband niet voorbijgegaan worden aan het miniatuur in
het Register van het Gentse gilde van de HAnna, een manuscript uit de
eerste maanden van 1477, thans bewaard in de bibliotheek van Windsor
Castle bij Londen. Het is een afbeelding van Margaretha van York en
Maria van Bourgondië, resp. weduwe en dochter van Karei de Stoute,
in een kapel, waarvan de wanden zijn versierd met zeventien wapen
schilden, nl. met 14 wapenschilden van Karel's landen, alsmede met de
wapenschilden van de twee dames en dat van hertog Karei zelf. Veer
tien wapens, tweemaal zeven, vertonen steeds de miniaturen van Phi
lips de Goede. Zeventien landenwapens zien we op de prent van Brug
ge, 1468; negentien op de krijgsverordeningen van 1473.
Het persoonlijk wapen van hertogin Maria laat zien, dat zij nog onge
huwd is. Het is bekend, dat haar landen vooral door de Franse koning
ernstig werden bedreigd en Gelderland was bezig zich aan het Bourgon
dische gezag te onttrekken. Het behoeft geen verwondering te wekken
dat de wapens van Gelre, Zutphen en Charolais ontbreken. Maar
waarom zijn de wapens van Luxemburg en Antwerpen weggelaten?
De enige verklaring die tot nu toe gevonden is, is dat de kunstenaar, die
de miniatuur voor het St-Annagilde vervaardigd heeft, alleen een voor
beeld uit de manuscripten van Philips van Bourgondië ter beschikking
heeft gehad en de miniaturen van Karei de Stoute niet heeft gekend...
Het gaat hier niet om een document, dat onder ambtelijk toezicht is
ontstaan en dit wordt nog eens benadrukt door het feit, dat in het
hartschild van de persoonlijke wapenschilden de leeuw van Vlaanderen
per abuis vervangen is door de leeuw van Brabant. Dit immers is in
tegenspraak met de heraldische traditie tijdens de Habsburgers, die van
1482 tot 1700 de leeuw van Brabant altijd in het vierde kwartier van hun
145
