Bourgondische wapencombinatie hebben geplaatst en stelselmatig de
leeuw van Vlaanderen in het hartschild van die combinatie.
21. DE LELIES VAN BOURGOGNE-V ALOIS
De ondervinding leert, dat bij degenen, die kennis maken met de pracht
en praal van de Bourgondische miniaturen, resp. met de talrijke landen-
wapens van de hertogen, nogal eens de vraag opduikt, waarom bij die
landenwapens geen eigen wapenschild voor Nieuw-Bourgondië wordt
afgebeeld... Het antwoord op deze vraag is eenvoudigweg, dat de
hertogen zelf alleen het geschuinbalkte wapen als dat van het hertog
dom Bourgondië beschouwd hebben. Op de miniatuur uit 1473 te
Londen, (afb. 4) ziet men dit wapenschild op de ereplaats bovenaan in
het midden. Ook op de copie in Bern heeft het schild van het hertogdom
die ereplaats. Het leliewapen met de wit-rood geschaakte zoom be
schouwden de hertogen als aanduiding van hun afstamming van koning
Jan II van Frankrijk en beeldden zij na 1363 niet meer afzonderlijk af.
Zeker, als jonge prins en als hertog van Touraine had Philips de Stoute
gevoerd: blauw, bezaaid met gouden "lelies" (fleurs de lis) en een
zoom, geschaakt van zilver en rood. Dit is vandaag de dag nog het
wapen van Touraine! Toen Philips zijn hertogdom Touraine in 1363 had
"geruild" voor het hertogdom Bourgogne, plaatste hij in een gekwarti-
leerd wapenschild in 2 en 3 het blazoen van het aloude hertogdom
Bourgondië: geschuinbalkt van goud en blauw van zes stukken en een
rode zoom. Maar hij gaf voorrang in 1 en 4 aan het Franse leliewapen,
aangevuld met het teken van jongere geboorte, de zoom; in zijn geval
een geschaakte zoom van zilver en rood.
Het wapen dat gemakshalve, in navolging van Olivier de Wree8 (Vre-
dius), "Bourgogne moderne" genoemd wordt, is reeds gevoerd door
Charles, comte de la Marche, de derde van de drie zoons van koning
Philips IV de Schone, die achtereenvolgens koning van Frankrijk zijn
geweest: Karei IV (1322-1328).21 Eenmaal koning geworden, liet Karei
de breuk, de geschaakte zoom dus, uit zijn wapen weg, zoals na hem
koning Philips VI (1328-1350) de rode zoom van het huis Valois uit zijn
wapen weg zou laten.
Koning Jan II (1350-1364) gaf aan zijn vierde zoon Philips de Stoute
(1363-1405) hetzelfde wapen, dat Karei IV als graaf de la Marche had
gevoerd. De benamingen Bourgogne Moderne en Bourgogne Ancien
zijn sinds Olivier de Wree in zoveel boeken herhaald, dat zij moeilijk
weg te denken zijn; betere aanduidingen zouden echter zijn Bourgogne-
Valois en Bourgogne-duché. Men komt beide blazoenen tegen in ge-
146
