vroeg vermelde handelscentrum dat Walcheren Walacria) geheten zou
hebben.10 In het huidige Domburg is de ring-vorm niet meer te herken
nen, alhoewel Huizinga hierin toch nog wel enige aanwijzingen ziet.11
Meer voor de hand ligt de veronderstelling dat de Domburgse burg zich
thans onder de duinen bevindt of door de zee verzwolgen is.12
Gezien de burg-naam moeten we Domburg evenwel toch rekenen bij de
karolingische burgen. Huizinga noemt nog een ander argument. Bij
Middelburg en Souburg (d.i. zuid-burg) zal men een noordburg zoeken.
Die is er niet, maar zijns inziens moeten we hierbij aan Domburg (d.i.
duin-burg) denken. Dit houdt tevens in dat de burg in het noorden, bij
Domburg, primair was. Vandaar uit werd een zuidburg en vervolgens
tussen beide in een middelburg gesticht.13
De middelburg werd aangelegd aan de rand van het knooppunt van een
drietal kreekruggen. In de loop van de eeuwen heeft men deze plaats
steeds meer opgehoogd. Het riviertje de Ame verbond haar met de zee
en zorgde voor water in de burggracht.
De nederzetting is later naar de nabijgelegen burg vernoemd: Middel
burg. Vaak was het de kerk die dérgelijke "objektieve", nieuwe namen
invoerde. Hoe de nederzetting daarvoor heette, daarover kan men
slechts gissen.
In de buurt van de burg ontstond later een handelsnederzetting, een
verschijnsel dat in Vlaanderen en Brabant vrij algemeen voorkwam. In
de burg zelf was te weinig ruimte voor de ontwikkeling van zo'n
handelsnederzetting. In dit verband is het aardig zich te realiseren dat
bij Domburg dit verschijnsel zich precies andersom kan hebben ontwik
keld, nl. primair de handelsnederzetting, sekundairde burg. De neder
zetting bij Domburg is later door de zee verzwolgen. Bij (Oost-)Sou-
burg heeft zich nooit een dergelijke nederzetting gevormd, waarschijn
lijk omdat een goede waterweg naar zee ontbrak.
Zo'n handelsnederzetting wordt in de bronnen vooral vermeld onder de
naam portus.14 De markt lag hierbij buiten de pre-stedelijke kern en in
tijd van gevaar kon de bevolking van de portus zich terugtrekken in de
burg.is De portus bij Middelburg was in het laatst van de 10e eeuw al
aanwezig.16 Een eeuw later had deze al zo'n vooraanstaande plaats
verworven, dat met de naam Middelburg wel heel Walcheren werd
aangeduid.17 De handelsnederzetting lag volgens Ungeraan de zuidzij
de van de burg, in het westen lag de markt rondom de Westmonster-
kerk.18 Dekker huldigt de - meer waarschijnlijke - opvatting dat de
handelsnederzetting zich ook bij de Westmonsterkerk bevond.19 Ik
kom hier in de laatste paragraaf nog op terug.
Middelburg had in die tijd hoogstwaarschijnlijk ook een bestuursfunk-
tie gekregen, nl. als hoofdplaats van een vlaamse kasselrij (d.i. een
bestuursdistrikt).20
Het grootste gedeelte van de burg werd in beslag genomen door de
189
