van een hazelnootgrote speekselsteen, en de verwijdering van een
kippenei-groot cartilagineus uitgroeisel na een tandextractie. Bij een
frontaal abces lichtte hij na de opening ervan met een elevator een stuk
schedelbot. De hersenen bleken na het afvloeien van de dikke pus tot
op het corpus callosum vernietigd. Na aanvankelijke verbetering stierf
de vrouw in een 'apoplexie'.
Een 18-jarige epilepticus voelde als aura tot een insult een spasme in de
pezen van de M. levator digitorum links. Door een deze kramp tegen
houdende leren band, en een 3 maanden lang opengehouden fonticulus
aan de linkerhand iets boven het lig. annulare, en inwendige genees
middelen, genas de zieke.
Bij een hevige langdurige, niet op medicamenten of zacht voedsel
reagerende buikpijn, kwamen door purgatie slechts enkele scybala. Bij
de obductie werden in de maag 10 pruimenpitten gevonden, en een door
hun wrijving ontstaan groot ulcus van een sponsachtige structuur "had
de dood veroorzaakt".
Een door hem voorziene ongunstige afloop was een hernia umbilicalis,
die bij een zich ontwikkelende ascites (hydrops) door hoesten perfo
reerde en zo de exitus ten gevolge had. Een door een longabces (pul
monis vomica) uitgeputte en radeloze schipper riep de hulp in van een
kwakzalver ('agyrta'). Door metaalpoeder (crocus metallorum) gege
ven als braakmiddel barstte het abces en na het opgeven van veel pus,
genas de zieke verder door balsamum Locatelli13.
Een vrouw, 'menstruerend' uit een ulcus cruris, genas na de geboorte
van een zoon. Een andere, met een door een onervaren chirurgijn
veroorzaakte fistel in de lies, herstelde eveneens door een zwanger
schap.
Een 'oesophagi paralysis' bij een 20-jarige maagd (naar onze opvattin
gen vermoedelijk een anorexia nervosa), dreigde te leiden tot cachexie
en emaciatie. Hier overwoog Baster eerst als oorzaak een 'excrescentia
camis' of 'scirrheuse slokdarmklieren', maar een balein met een spons
kon tot in de maag worden gevoerd. De daarna vermoede paralyse van
de Mm. oesophagi reageerde niet op anti-paralytische medicamenten.
Door met dezelfde balein fijngemaakt voedsel in de maag te brengen
werd het meisje 14 maanden in leven gehouden, en versterkte zodanig,
dat de slokdarm zich herstelde zonder verder enig medicament14.
Ook geeft hij uit zijn praktijk enkele voorbeelden van aangeboren
misvormingen. Een monstrum, geboren uit een gezonde vrouw, zonder
'imaginatio' of schrik tijdens de zwangerschap, had een zeer spits
hoofd, een kortere linker onderarm, en aan het onderlichaam geen
genitaliën en anus, maar een vormsel ter grootte van een dij, vinger-
vormig eindigend, maar zonder een nagel15. Sectie werd niet toege
staan, wèl het maken van een afbeelding (fig. 2). Verder beschrijft
hij twee gevallen, die hij verklaart vanuit door stuwing opgehoopt
160