fibren versterken" zijn goed. Ook middelen, "die door een prikkeling op de vaste delen, de fibrae in doen krimpen, zoals zeezout, salpeter, wijnsteen, azijn, waarin dragon, vlierbloesem of zee-ajuin getrokken zijn, staal, kalkwater, aardmiddelen, verder al wat het zuur doodt, alle dingen die het bloed dunner en vloeibaarder houden voor verbetering der afkleenzingen zoals agrimonie, salie, rosemaryn, aardveil, waarbij het afkooksel van sassafras, pokhout, sarsaparille enz. gevoegd kan worden". Tenslotte noemt hij nog de Engelse fleshbrush, die de mondjes der 'vasa exhalantia' zuivert, zodat de grofste vochten uitge dreven worden. Roken bevordert de ontlasting van kwijl en slijm, hetgeen ook positief werkt. IV. Therapie Jegens de aderlating en het purgeren, in zijn tijd nog behandelings methoden van de eerste keuze, toont Baster zich gereserveerd bij besmettelijke ziekten zoals de pest72. Medicijnen moeten hier de kracht van hart, longen en arteriën versterken zonder prikkelende scherpte. Goed zijn ook verkoelende Rhynse dranken en zacht gestoofde spijzen zonder vlees en vis. Aangelegde fistels en Spaanse vlieg pleisters kunnen de besmetting haar kracht ontnemen. Aderlating bij koortsen veroorzaakt door hete vochtige lucht, acht hij nadelig, omdat de krach ten zonder nuttigheid verminderd worden. Men doet nooit veiliger, of met beter uitslag een aderlating dan bij koud droog weer en een zware lucht, niet alleen bij "pleurissen en borstkwalen, maar ook bij Rheu- matisme, kinderpokjes" en andere ziekten. Want door koude en zware lucht worden de buitenste delen toegesloten en de binnenste krijgen zo te veel bloed, met als gevolg een stoornis in de "Crasis of onderlinge getemperdheid der Vogten". Bij machteloosheid door zeer warm weer acht hij een slok brandewijn zinvol, omdat het nieuwe kracht geeft aan de fibrae, en de vochten verdikt, meteen waarschuwend tegen chro nisch gebruik. Te veel waterachtige dranken zoals koffy en thee ver zwakken de fibrae, en ontbinden de crasis van het bloed, omdat ze de zout- en olie-deeltjes te veel uitwassen, speciaal bij vrouwen, die wei nig lichaamsbeweging hebben. Koud mineraal water geneest verstop pingen. Warme baden en stoom zijn goed om "koude gezwellen en zinkingen te dissolveeren". Heilzaam bij aandoeningen door een hete en vochtige lucht acht hij het baden in koud water, "en somtijds een zagt Eccoproticum om de Galagtige Stoffen te ontlasten, waardoor wij de Natuur volgen, die door zulke Stoffen te veel bezet of beswaard zynde, een Galziekte (Cholera Morbus), Kolyk of sterken afgang ver wekt, en daardoor zigdan die Stoffen kwyt maakt". Hij zegt hierin een noot: "een purgatie is de zekerste en veiligste manier om kwyt te raaken het geene, waarmede wy door al te weinige uitwaaseming over- 169

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1980 | | pagina 259