9. RAZ, archief Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, inv.nr. 233 (notulen
Middelburgs Departement), fol. I04vs-I05.
10. Johan George Einwaechter was al op 6 september 1784 als 'Oppasser' bij het
Departement in dienst getreden. Hij fungeerde tevens als Bode bij het Natuurkundig
Gezelschap en de Tekenacademie.
11. Volgens het kasboek van het Departement is Van den Eeckhout in 1809 voor de
laatste maal betaald. In 1810 blijkt zijn taak te zijn overgenomen door Andries
Aarinksen. Deze krijgt dan 26,-, welk bedrag tot aan het einde van het kasboek (in
1819) aan hem wordt uitbetaald. RAZ, archief Kon. Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen, inv.nr. 236, rekeningen div. jaren.
12. Bibliotheek R.U. Leiden, brievencollectie signatuur BPL 246 (21 maart 1787).
13. Waarschijnlijk Eastland te 's-Gravenhage. (Zie Rooseboom 1950, 60.) Een tweetal
passers met micrometerschroef, gesigneerd 'I.F. Robert' zijn in het bezit van Mu
seum Boerhaave te Leiden.
14. Vgl. Het Verheugd Zeeland, by het plechtig bezoek van Zyne Doorluchtige Hoog
heid Willem de Vyfde,..., den XVlilden Zomermaand MDCCLXXXVI en volgende
dagen. Amsterdam, by Hendrik Arends, 1787.
15. David ReghterJzn. (1759-na 1812) was tevens in vaste dienst van het Natuurkundig
Gezelschap. Daarnaast had hij nog een eigen winkel. In de Provinciale Bibliotheek te
Middelburg wordt van hem nog bewaard een Catalogus van Mathematische, Physi-
sche en Andere Instrumenten, Benevens Horologie Maakers, Juweliers, Goud en
Zilversmids Gereedschappen, met derzelver Pryzen, welke gemaakt en verkogt
worden by D. Reghter Jzn. Woonende op de Lange Burgt in het Groot Octant van
Hadley te Middelburg, (z.p., z.j., 4 pp, niet gecatalogiseerd). Zijn weduwe, Maria
Boudrez overleed in 1830.
16. Zie bijlage 1.
17. Van der Palm 1790, 31.
18. Van de Perre's bibliotheek bevatte verschillende boeken met gegevens over planeta
ria van verwante constructie; onder meer Martin 1763 en Gallon 1735-1777. Zie
verder hoofdstuk VIL
19. Zie bijlage 2.
20. Vgl. Zeeman 1977.
21. PBZ, Handschriftenverzameling Kon. Zeeuwsch Genootschap, nr. 3567.
22. Archief Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem, correspondentie
1788.
V. DE ONTVANGST VAN HET PLANETARIUM DOOR TIJDGENOTEN
1Een opmerking over het planetarium komt nog wel voor in het zeer fraaie handschrift
dat door Hendrik Brouwer in 1800 is vervaardigd. Dit bericht is echter vrijwel
woordelijk ontleend aan Zeelands Chronyk Almanach van 1792. (Gemeente Archief
Middelburg, Collectie Brouwer inv.nr. 15.)
2. Krom 1791,5.
3. Zeelands Chronyk Almanach 1792.
4. Zie bijlage 2.
5. Archief van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Het
materiaal voor dit gedeelte is ontleend aan de correspondentie over de jaren 1787 en
1788, alsmede de brieven- en notulenboeken van de Maatschappij over dezelfde
periode.
139