DE MECHANISATIE VAN HET ZEEUWSE MUNTBEDRIJF IN 1671 doordrs. H.W. Jacobi VOORWOORD Inde tentoonstelling 'Munt van Zeeland 1580-1980', ter herdenking van de oprichting van de Zeeuwse munt te Middelburg in 1580, kreeg een serie tekeningen van muntapparatuur uit 1671 een belangrijke plaats. Aan de hand van deze tekeningen, geleverd door de Middelburgse schilder Daniël de Blieck, zijn in 1671 machines gebouwd voor het mechanisch vervaardigen van munten in de Zeeuwse munt te Middel burg. De tekeningen waren al bekend in de numismatische wereld en ook gedeeltelijk gepubliceerd1. Van het vrij complete archiefmateriaal met betrekking tot dit onderwerp werd daarbij echter geen gebruik ge maakt. De expositie maakte duidelijk hoezeer dit unieke materiaal - de tekeningen in samenhang met de archiefstukken - een eigen publicatie verdiende. Met het navolgende artikel wil ik deze lacune in de ge schiedschrijving van de Zeeuwse munt en de Nederlandse numismatiek opvullen. INLEIDING DE OPKOMST VAN DE MECHANISCHE M U N T V E R V A A R DI C I N G IN EUROPA De mechanisering van de Zeeuwse munt vindt zijn begin in de vergade ring van de Staten van Zeeland op 20 februari 1671Het is bij de Staten namelijk bekend geworden dat Holland besloten heeft machines te laten vervaardigen om haar munten voortaan op een schroefpers te maken en niet meer met de hand te slaan. Dit zou de concurrentie positie van de Zeeuwse munt nadelig kunnen beïnvloeden. De Staten nemen dan ook het besluit om het Hollandse voorbeeld na te volgen: zelf apparatuur te laten vervaardigen en de muntslag met de hamer te beëindigen. In de tijd van de Republiek kende ons land meerdere munthuizen: naast de acht provinciale munthuizen bestonden er ook diverse stedelijke Munten. De muntmeester van ieder munthuis was een particulier ondernemer, die in concurrentie met de andere munthuizen zoveel mogelijk probeerde te produceren. Terwijl de provinciale of stedelijke overheid bepaalde welke muntsoorten geslagen mochten worden, was de muntmeester voor de grootte van zijn produktie geheel afhankelijk van handelaren die opdracht gaven een hoeveelheid munten te slaan en 150

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1982 | | pagina 196