hiervoor het benodigde edelmetaal leverden. Indien de Hollandse munt
voortaan haar munten machinaal zou vervaardigen, waardoor de mun
ten mooi rond en fraai geslagen konden worden, zou dit grote concur
rentie voor de omliggende munthuizen betekenen.
Voor een goed begrip van de veranderingen in de muntproduktie als
gevolg van mechanisering is het nodig de methode van muntvervaardi-
ging met de hand nader te bekijken (afb. 1). Bij handvervaardiging
wordt het metaal, nadat het op het vereiste gehalte is gebracht, uit
gegoten tot platen, die op de gewenste dikte gehamerd worden. Uit
deze platen worden met een grote schaar min of meer ronde munt-
plaatjes geknipt. Nadat deze door vijlen op het goede gewicht gebracht
zijn (niet afgebeeld), worden ze door de munter tussen twee stempels
met enkele forse hamerslagen gemunt. Een jongen verwisselt steeds
het muntplaatje. Het is duidelijk dat met deze wijze van vervaardigen
de munten meermalen niet rond waren en soms slecht geslagen.
Op het moment dat de provincie Holland, als eerste in de Republiek, in
1670 besluit haar muntproduktie te mechaniseren, is in het buitenland
de mechanische muntproduktie al lang gebruikelijk. De eerste machi
nes voor het fabriceren van munten en penningen zijn in Italië ge
construeerd in het begin van de 16e eeuw2. De uitvinding van de
schroefpers wordt toegeschreven aan Bramante (1444-1514). Tot een
gebruik op grote schaal is het in Italië echter niet gekomen. Dit vindt
pas plaats rond het midden van de 16e eeuw in Duitsland. Als de fraaie
produkten van deze mechanische muntvervaardiging aan de Franse
koning Hendrik II bekend worden, laat hij de noodzakelijke gegevens
kopen in Augsburg in 1551, waarschijnlijk van Marx Schwab3. De
eerste Franse Munt voor machinale produktie wordt in de volgende
jaren ingericht te Parijs: "La Monnaie du Moulin". De reeds bestaande
Munt te Parijs gaat gewoon door met de handslag. In de Monnaie du
Mouiin worden de navolgende instrumenten opgesteld:
1pietmolens om stroken metaal op de gewenste dikte te brengen
2. trekbanken voor hetzelfde doel
3. ponsmachines om muntplaatjes te maken
4. muntpersen of balanciers om met behulp van stempels munten te
slaan
5. klemmen om de stempels onder de muntpers te houden.
Dank zij de aanstelling van Aubin Olivier, een uitstekende technicus,
tot "conducteur des engines'levert de nieuwe munt muntstukken met
een uiterlijk van bijzonder hoge kwaliteit, zodat het onmogelijk is deze
stukken na te maken, te snoeien of te veranderen zonder dat dit duide
lijk zichtbaar is. Aubin Olivier perfectioneert de nieuwe instrumenten
en voegt er een opmerkelijke uitvinding aan toe: een uit stukken op
gebouwde ring waarmee een inscriptie op de rand gemaakt kon worden.
Onder druk van muntfunctionarissen van andere Munten, die te veel
151
