genaar noemen van het buiten 'De Griffioen' aan de singels van Middelburg, sa
men met de 'koepel', 'beelden en tuinsieraden' en de daarbij behorende weide
gronden aan de overzijde van de watergang. Verder worden ook de 'Nederduyt-
sche Armen' en de Waalse diaconie met enkele legaten bedacht, evenals het vol
tallige huis- en tuinpersoneel28.
Curieus is nog het legaat van 'een bruijn geboend Cabinettie met goude, silvere
en kopere medailles'dat geschonken wordt aan Martinus Veth van de Perre van
Westkapelle. De beide oudste nichten van Jacoba worden - alhoewel ze reeds
erfgenaam zijn - toch nog afzonderlijk begunstigd met elk een 'Cabinet van Am-
bons wortelhout', waarin de 'helft van mijn klederen en linde tot mijn lijf be-
hoorende, als welk ik van mijn moeder georven hebbe'. Ook worden verschil
lende sieraden nog met name toebedeeld.
Epiloog
Na de veiling van de bibliotheek en het kabinet van wijlen Johan Adriaen van de
Perre in september 1798 was het laatste stuk van de materiële nalatenschap van
dit aristocratische echtpaar uit het ancien régime naar alle windstreken ver
spreid. De staatkundige omwenteling was inmiddels een feit gewordenHet mag
haast als een zegen gezien worden dat noch Johan Adriaen, noch zijn vrouw Ja
coba, daar ook maar iets van hebben meegemaakt. Trouwens, ook het gedrag
van hun voormalige protégé Van der Palm zou hen toch op zijn minst zeer be
vreemd hebben22.
Nadat de Franse troepen op 6 februari 1795 de stad Middelburg bereikt hadden,
was Van der Palm reeds vier dagen later verkozen tot voorzitter van een revoluti
onair 'Burger-commitée', en wordt tijdens een vergadering in de Oostkerk op
zijn voorstel besloten een vrijheidsboom op te richten, en een commissie te zen
den naar de Franse bevelhebber om deze te bedanken voor de 'herstelling der
burgerlijke vrijheid'. Nog voor de maand om is heeft er zich zelfs al een incident
voorgedaan waarbij Van der Palm zich tegenover Martinus Veth van de Perre
geplaatst zag, toen de laatste als nieuw gekozen lid van de municipaliteit weiger
de om de eed af te leggen tegenover de voormalige huispredikant van zij n broer,
die als voorzitter van het Kiezers-comité fungeerde.
Het verder volgen van de aktiviteiten van Van der Palm behoort echter niet tot
de doelstellingen van dit verhaal. Wel is het nog curieus om op te merken dat het
in 1816 uitgerekend Van der Palm moest zijn, die een Geschied- en Redekunstig
Gedenkschrift van Nederlands Herstelling samenstelde, waarin de verlossing van
het Franse juk in hoogdravende bewoordingen werd bejubeld.
Wat de minder direkte nalatenschap van het echtpaar Van de Perre betreft, hier
van is meer in stand gebleven. Het is op verschillende plaatsen reeds eerder ge
zegd: van de genootschappen die toch grotendeels door Van de Perre in het le
ven zijn geroepen functioneren het Natuurkundig Gezelschap en het in Middel
burg gevestigde Zeeuwsch Genootschap tot op de dag van vandaag. Het dames
gezelschap heeft het verder ook nog 102 jaar uitgehouden, de Teeken-Academie
kent zijn 'Van de Perre-prijs'; het 'Van de Perre-huis' staat nog bij menige Mid
delburger als zodanig bekend, en ook zijn planetarium heeft de storm der tijden
overleefd. Tenslotte zijn zelfs de meteorologische waarnemingen weer aktueel
geworden nu er in E.E.G.-verband een reconstructiepoging wordt ondernomen
van het klimaat in ons nabije verleden. Na twee eeuwen toch een indrukwek
kend resultaat.
70
