Zelandia Illustrata
De conservator dr. P. Scherft bericht het volgende.
De Zelandia Illustrata is sinds enige jaren onder beheer van de rijksarchivaris in
Zeeland, die de dagelijkse werkzaamheden heeft opgedragen aan een der amb
tenaren van het rijksarchief, de heer A.F. Wennekes. Er is een groeiende be
langstelling van de zijde van het publiek merkbaar, die zich uit in een veelvuldige
raadplegingen aanvrage van foto's. In 1982 werden zo 727 nummers uit de verza
meling aan bezoekers voorgelegd en 263 foto's afgeleverd. Het Gemeentebe
stuur van Borssele liet afdrukken op groot formaat maken van alle afbeeldingen
op die gemeente betrekking hebbend. Het Kador in Zeeland deed bij zijn 150-
jarig bestaan een kaart van de provincie verschijnen, waarvoor gebruik is ge
maakt van een reiskaart, in 1823 door J. de Kanter Phil.z. getekend.
Originelen zijn uitgeleend voor de navolgende tentoonstellingen: 'Brugge in de
Geuzentijd' te Brugge, 'Oproer en Protest' in het Documentatiecentrum
Zeeuws Deltagebied te Middelburg, 't Vliegend Hart' in het Stedelijk Museum
te Vlissingen en 'Tekenen destijds' in het Centraal Museum te Utrecht ter ge
legenheid van het 175-jarig bestaan van het Teken- en schildergenootschap
'Kunstliefde'.
Aan de materiële verzorging wordt bijzondere aandacht gewijd, waarbij het hele
bestand volgens de catalogus stuk voor stuk wordt afgewerkt. Nadat de kaarten
van deel I in melinex hoezen gestoken waren, zijn nu de topografische afbeeldin
gen (deel II) aan de beurt. Deze worden elk afzonderlijk in passepartouts ge
plaatst en de voorzijde met een melinex venster beschermd. Prentbriefkaarten
worden op opzetkarton bevestigd.
De lijst van aanwinsten telt 119 nummers. Hieronder zijn begrepen een aantal
boekwerken, die tot een afzonderlijk collectie Documentatie over de Zelandia
Illustrata verenigd zijn. Tot die collectie behoren zowel publicaties die op grond
van de voorwaarden tot reproductie aan het Genootschap zijn afgestaan, als an
dere werken, geschonken, dan wel aangekocht, die de inhoud van de Zelandia
Illustrata verduidelijken of aanvullen.
De verworven afbeeldingen omvatten naast oude originelen ook moderne foto's
en reproducties. Van de eerste worden hier genoemd twee eind-achttiende
eeuwse pen- en penseeltekeningen door J. Buys van tumultueuze gebeurtenis
sen in Middelburg, een pen- en penseeltekening door S.V. Thornton van een
stuk strand bij Westerschouwen, bezaaid met wrakstukken van een gestrand
schip, 1801, en een krijttekening door W.J. Schütz van het lossen van hout aan
de Middelburgse Loskaai, omstreeks 1900 vervaardigd. Van niet gering belang is
een facsimile-uitgave van een aantal kaarten uit de Hattinga-Atlas. Door het ge
reedkomen van die uitgave kan de raadpleging van de uiterst kostbare origine
len, deel uitmakend van de kaartenverzameling van het rijksarchief, tot een mi
nimum gereduceerd worden.
Bij de catalogisering wordt het indertijd door dr. W.S. Unger ingevoerde sys
teem gevolgd. Ir. C.J. Soeters zette zich bereidwillig in om een concordans te
vervaardigen tussen de catalogus-Unger en de oude van Lantsheer en Nagtglas.
Deze laatste geeft een enorme schat van meestal zeer nuttige informatie, die
evenwel feitelijk niet in een catalogus thuishoort en dus ook niet bij Unger opge
nomen is. Het is duidelijk dat het rendement van die informatie door verwijzing
vice-versa wordt verhoogd.
XV
